80. rocznica wybuchu II wojny światowej. Biblioteka Gdańska PAN zaprasza na dwie wystawy
-
Nadrzędna kategoria: Wiadomości Naukowe
Plenerowa ekspozycja o Westerplatte oraz wystawa „Polska prasa wojskowa 1939-1945” – to propozycje dla wszystkich, którzy goszczą w Gdańsku i chcą się dowiedzieć więcej o II wojnie światowej.
Wystawa „Polska prasa wojskowa 1939-1945”
Zwiedzający zobaczą ponad 160 tytułów, które są doskonałą ilustracją losów i walk żołnierza polskiego na różnych frontach II wojny światowej.
Znajdziemy tu prasę regularnych formacji Polskich Sił Zbrojnych na obczyźnie („Polska Walcząca”, „Dziennik Żołnierza”), gazetki brygadowe z I Korpusu w Szkocji („Czata”, „Odwet”), ale też fachowe pisma wydawane przez Sztab Naczelnego Wodza (np. w postaci kontynuacji przedwojennej „Bellony”).
Są pisma Polskich Sił Powietrznych („Nasze wiadomości ze świata”, „Skrzydła”), gazetki okrętowe redagowane i wydawane na ORP „Błyskawicy”, pisma Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich, w tym wydane w oblężonym Tobruku pisemko „Przy kierownicy w Tobruku”.
Szczególna rola przypada prasie Armii Krajowej („Insurekcja, „Saper”, „Biuletyn Informacyjny”). Na wystawie nie zabraknie też prasy z Powstania Warszawskiego, z ilustrowaną gazetą ścienną „Warszawa Walczy”.
Ciekawostką jest gazetka „Informacja Obozowa” z obozu jenieckiego w Lamsdorf, pisana ręcznie przez osadzonych tam po upadku Powstania Warszawskiego żołnierzy Armii Krajowej.
- Miejsce wystawy: Biblioteka Gdańska PAN (hol wystawowy), ul. Wałowa 24
- Wernisaż wystawy: 2 września (poniedziałek), godz. 12:15
- Wystawa będzie czynna do 12 października 2019 r. (w dni robocze w godz. 9.00-19.00, a w soboty w godz. 9.00-15:00).
Plenerowa wystawa o Westerplatte
Westerplatte – skrawek ziemi polskiej u wejścia do portu gdańskiego urósł do symbolu bohaterstwa żołnierza polskiego.
Zamierzeniem autorów wystawy jest przedstawienie dziejów tego miejsca od formowania się go w XVII w, przez epizod cieszącego się dużą popularnością kąpieliska morskiego, po powstanie w 1924 r. Wojskowej Składnicy Tranzytowej do wydarzeń z września 1939.
Wystawę „Westerplatte” można oglądać na planszach przed historycznym gmachem Biblioteki Gdańskiej PAN (ul. Wałowa 15) do końca września.
Molo przy plaży na Westerplatte ok. 1909 r.
Pancernik Schleswig-Holstein wpływa do portu gdańskiego 25 sierpnia 1939 r.
Płonące urządzenia portowe na przedpolu Westerplatte (widok z pancernika)
Wyjątkowe pamiątki
W zbiorach Biblioteki Gdańskiej PAN znajdują się niezwykłe materiały związane z obroną Westerplatte. Na uwagę zasługują zwłaszcza te związane z osobą mjr Henryka Sucharskiego, komendanta Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte, przekazane na przełomie w 1953 r. przez jego siostrę Annę Bugajską. Wśród nich znajdziemy dokumenty osobiste, świadectwa, legitymacje, zaświadczenia, notatniki, korespondencje, fotografie.
Szczególnie ważny jest kalendarzyk wydany przez Polonię gdańską na rok 1939, w którym mjr Sucharski w skrótowej formie na bieżąco zapisywał przebieg walk o Westerplatte w dniach 1-7 września 1939 r.
Karta z kalendarza na 1939 r. z notatkami mjr Sucharskiego z rozpoczęcia szturmu oddziałów niemieckich na Wojskową Składnicę Tranzytową na Westerplatte.
List mjr Henryka Sucharskiego do rodziny datowany na 1 września 1939 r. Dotarł do adresatów po wojnie już po śmierci majora.
TREŚĆ LISTU [pisownia oryginalna]
Westerplatte dn. 1.IX.1939 rku
Moi Kochani!
Znalazłem trochę czasu mimo, że mam go nie wiele, by skreślić do Was parę słów. Zacznę od siebie. Jestem zdrów tak ja, jak i wszyscy moi podkomendni i towarzysze broni. Mimo wielu prac jakie wykonujemy powodzi się nam dobrze. „Sąsiedzi” z za muru i z za kanału mają respekt przed nami. Dotychczas jest tu więc spokój. Gdyby zaś zaczęli, to nie opłaci się im to ani tu, ani gdziekolwiek indziej na polskiej granicy.
Przypuszczam, że zostałaś Hanuś tylko z Basią i z Mamusią. Wiem, że Wam ciężko. Tembardziej jeśli i Staszek poszedł. Ale koniecznie musicie sobie poradzić, a sąsiedzi Wam dopomogą. Wojny jeszcze nie ma. Zanosi się na nią, ale czy wybuchnie to jeszcze nie wiadomo. Jeśli jednak będzie, to przecież napewno i Wy dobrze o tem wiecie, że bić się i wygrać ją musimy, a po niej – da Bóg – doczekamy się dopiero, napewno spokojnych czasów. A teraz wszyscy musimy jak najlepiej spełnić swój obowiązek. My tu, a Wy tam! I tak będzie najlepiej. Więc bądźcie spokojni – tak jak na dobre Polki przystało.
Źródło informacji i materiałów graficznych: Biblioteka Gdańska PAN