PAN informacje

Zaufanie do rządów poszczególnych państw, Komisji Europejskiej, mediów i naukowców to kluczowe elementy raportu z badania opracowanego w ramach międzynarodowego projektu PERITIA. Polska Akademia Nauk jest jednym z partnerów projektu.

Postawy społeczne wobec rządu i innych instytucji – to temat badania analizującego rolę nauki w podejmowaniu decyzji politycznych. W ramach projektu PERITIA, który dotyczy badania zaufania publicznego i wiedzy eksperckiej, analizowane były także warunki, w których obywatele mogą polegać na opiniach ekspertów kształtujących politykę publiczną.

Badanie ankietowe przeprowadzono wśród 12 tys. obywateli z sześciu europejskich krajów: Wielkiej Brytanii, Irlandii, Polski, Niemiec, Norwegii i Włoch. Jak na tle innych państw wypada Polska?

Zaufanie i uczciwość 

Według ustaleń ekspertów, Polacy postrzegają swój rząd znacznie bardziej negatywnie niż inne narody. Aż połowa ankietowanych osób w Polsce uważa, że ich rząd ignoruje zasady i procedury. To drugi wynik po Wielkiej Brytanii, gdzie takie zdanie wyraża 62% osób. 

Dla kontrastu, jedynie 35% osób w Niemczech i 34% w Norwegii twierdzi, że ich rząd lekceważy przepisy. Średnia dla badanych krajów wyniosła 44%. 

W Polsce: 

• Ponad 70% ankietowanych twierdzi, że jest ostrożnych w kwestii zaufania do rządu – to najwyższy odsetek spośród badanych krajów; dla porównania jedynie 40% Norwegów podziela to zdanie. 
• 70% ankietowanych nie zgadza się z tym, że rząd jest uczciwy i prawdomówny, kiedy w Norwegii tego zdania jest jedynie 36% osób. 
• 68% ankietowanych twierdzi, że nie jest pewnych, czy wierzyć rządowi, przy czym zarówno w Norwegii (39%), jak i Niemczech (49%), znacznie mniejszy odsetek ankietowanych jest tego zdania. 

W kilku aspektach Polacy oceniają swój rząd krytycznie, zwłaszcza jeśli chodzi o sposób, w jaki czują się traktowani: 

• 63% ankietowanych Polaków twierdzi, że rząd postępuje niesprawiedliwie wobec swoich obywateli – wyprzedzając Wielką Brytanię (49%), Irlandię (42%), Włochy (42%), Niemcy (41%) i Norwegię (37%). 
• W Polsce 66% ankietowanych twierdzi, że rząd zazwyczaj ignoruje obywateli – jest to wynik wyższy od średniej dla sześciu krajów (54%) i ponownie tylko mieszkańcy Wielkiej Brytanii (61%) czują się podobnie ignorowani przez swój rząd. 

Zgodnie z tymi wynikami 76% osób w Polsce uważa, że rząd nie cieszy się szacunkiem, a Wielka Brytania (66%) jest drugim krajem, w którym odsetek ten jest równie wysoki. 

Zaufanie do mediów 

Polskie społeczeństwo krytycznie wypowiada się o programach informacyjnych i mediach. 32% badanych twierdzi, że ma o nich negatywne zdanie jako o instytucji. Krajem o najmniej negatywnej opinii na ten temat jest Norwegia (16%) oraz Niemcy (21%). 

Z drugiej strony, Polska jest krajem o najbardziej pozytywnych odczuciach wobec mediów społecznościowych – 31% osób ocenia je pozytywnie. 

Opinie na temat Komisji Europejskiej 

Spośród narodów objętych badaniem to mieszkańcy Polski mają najlepszą opinię o Komisji Europejskiej (37%). Wyprzedzamy w tym Irlandię (33%). Natomiast Wielka Brytania ma najbardziej negatywne zdanie na temat Komisji Europejskiej (33%). To znacznie więcej niż średnia dla badanych krajów, wynosząca 23%. Dla porównania, w Irlandii tylko 14% osób ma podobnie negatywne zdanie o Komisji.

Niemal połowa Polaków (49%) twierdzi, że Komisja Europejska podziela te same wartości, co oni. To najwyższy wynik spośród badanych krajów. Najbardziej sceptyczni są Brytyjczycy – jedynie 27% z nich uważa, że wartości unijne są im bliskie. 

Zaufanie do naukowców 

Jedną z grup osób, które są pozytywnie oceniane we wszystkich krajach, są naukowcy. Średnio tylko 6% osób ma negatywne zdanie o naukowcach pracujących na uniwersytetach, podczas gdy pozytywne zdanie o takich badaczach wyraża aż 53% wszystkich badanych. 

Naukowcy są najbardziej pozytywnie spostrzegani w Irlandii, gdzie 63% osób ma pozytywne zdanie na ich temat, a następnie we Włoszech (62%), Wielkiej Brytanii (59%), Norwegii (57%), Polsce (53%) i Niemczech (53%). 

Badanie obejmowało też opinie dotyczące organizacji charytatywnych i organizacji pożytku publicznego. Tutaj Polacy wyrażali się najbardziej pozytywnie spośród wszystkich badanych o tym typie instytucji (53%). Najmniej wśród nich było też głosów jednoznacznie krytycznych (jedynie 8%). Najbardziej krytyczni w ocenie organizacji charytatywnych i NGOs okazali się Włosi (22%). 

Cykl raportów 

W ramach projektu PERITIA upublicznionych zostanie łącznie pięć raportów. Oprócz badania nakierowanego na opinie o rządach i innych instytucjach kolejne będą analizowały postawy wobec COVID-19 oraz zmian klimatycznych.

Raporty ukażą się w kolejnych czterach tygodniach. 

O PERITIA

„PERITIA – Policy, Expertise and Trust” to projekt badający zaufanie publiczne do wiedzy eksperckiej. Multidyscyplinarny zespół złożony m.in. z filozofów, politologów, etyków, psychologów i medioznawców pomaga obywatelom i decydentom w zrozumieniu zaufania do nauki oraz zidentyfikowaniu wiarygodnej wiedzy fachowej. Celem tego działania jest zwiększenie poziomu zaufania do demokratycznego zarządzania krajami europejskimi.

W projekcie zaangażowanych jest 11 instytucji partnerskich. Projekt jest finansowany ze środków Unii Europejskiej. 

Badania w ramach PERITIA zostały przeprowadzone na 12 tys. obywatelach z krajów partnerskich projektu: Wielkiej Brytanii, Irlandii, Norwegii, Polski, Niemiec i Włoch. Ankiety przeprowadził Policy Institute z King’s College w Londynie w styczniu 2022 roku. 

 Zapoznaj się z pełnym raportem pt. „Public attitudes towards national government and other institution”. 

Źródło informacji: PERITIA 

H2020 Disclaimer 

This project has received funding from the European Union’s Horizon 2020 research and innovation programme under grant agreement No 870883. The information and opinions on this website and other communications materials are those of the authors and do not necessarily reflect the opinion of the European Commission.