PAN informacje

„Jedenaste przykazanie: nie bądź obojętny. Bo jeśli będziesz, to nawet się nie obejrzycie, jak na was, na wszystkich waszych potomków jakieś Auschwitz nagle spadnie z nieba”. Przemówienie Mariana Turskiego podczas obchodów 75. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau odbiło się szerokim echem w debacie publicznej. Polska Akademia Nauk postanowiła poświęcić zagadnieniu obojętności całe najnowsze wydanie magazynu popularnonaukowego „Academia”.

Tematem przewodnim najnowszego numery „Academii” jest szeroko rozumiana „obojętność”. Nad tym tematem pochylili się zarówno psychologowie, socjologowie, filozofowie, publicyści, dziennikarze, jak i biolodzy, geolodzy, chemicy czy neurolodzy.

Co się dzieje z naszym społeczeństwem? 

Cytowane powyżej słowa Mariana Turskiego poruszyły opinią publiczną, ponieważ wskazywały na analogię miedzy byciem obojętnym a źródłem najczarniejszego okresu w historii XX wieku. Były więzień Auschwitz rozwija myśli zawarte w przemówieniu w artykule otwierającym numer pt. „Obojętność jest początkiem nienawiści”. Wątek dotyczący nienawiści i pogardy, porusza w rozmowie Joanna Mizielińska, szukając źródła agresji wobec osób LGBTQA+ w mechanizmach psychologii społecznej.

Obojętność wobec zmian klimatu 

Piotr Tryjanowski w swoim artykule „Zmiany klimatu - obojętne emocje”  zauważa, że obecna debata wokół zmian klimatu jest zbyt nacechowana emocjonalnie i ma „liturgiczny charakter”. „Wszystko bezlitośnie zaplanowane i z góry wiadomo, co kto powie i po której stronie okopu się usadowi. W liturgii ma to jak najbardziej sens. W debacie naukowej takie podejście przynosi skutki katastrofalne. Brak twórczej zadumy, wymiany myśli” - pisze autor. W wyniku tego podejścia globalne problemy umykają ludziom pochłoniętym codziennymi sprawami. 

Wrażliwość wobec zwierząt 

O biologicznych źródłach empatii u gatunków społecznych, a także o przedmiotowym traktowaniu zwierząt pisze Dorota Sumińska w artykule „Obojętność. Choroba czy norma?”. „Obojętność na cierpienie zwierząt może być efektem obaw, gdy jedyną wiedzą na ich temat są mity” - zauważa autorka demaskując szkodliwe przekonania popularne w debacie publicznej i przekazie medialnym. W ciekawy sposób pokazuje też jak obojętność wobec cierpienia zwierzęcia może przerodzić się w obojętność wobec krzywdy ludzi. 

Cały numer Academii “Obojętność” dostępny jest na stronie http://journals.pan.pl/academiaPAN.