PAN informacje

Haremy, nieodłącznie kojarzone z Orientem i Bliskim Wschodem, przywołujące na myśl zmysłowość i baśniowy luksus, od stuleci rozpalające wyobraźnię Europejczyków, w istocie były zamkniętym światem kobiet, do którego dostęp mieli tylko nieliczni.

Mieszkanki haremu wiodły życie w ukryciu, z dala od społeczeństw, a w szczególności z dala od obcych mężczyzn i cudzoziemców. Niemniej, pod koniec XIX w., gdy fotografia stała się powszechna, również część ukrytego wcześniej świata kobiet w haremach została na nich uwieczniona i ukazana światu zewnętrznemu.

To właśnie niedostępność i tajemniczość haremów sprawiła, iż jego mieszkanki i ich życie stały się wdzięcznym tematem na przełomie wieków. Inspirowały  pisarzy, malarzy, fotografów, a nawet projektantów mody. Znajduje to odzwierciedlenie w bogactwie powieści, sztychów, obrazów, spodni „haremek” dumnie noszonych przez europejskie modnisie, jak również i fotografii, które powielano na kartach pocztowych.

108 pocztówek z kolekcji Instytutu Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych Polskiej Akademii Nauki zaprezentowanych na wystawie w Muzeum Azji i Pacyfiku ilustruje rzeczywistość zastaną w orientalnych haremach, jak również przedstawia sceny aranżowane, urzeczywistniające wyobrażenia Europejczyków XIX i początku XX wieku na temat obyczajowości haremowej. Niezwykle barwna ikonografia Orientu oraz różnorodność etniczna poruszały, ciekawiły i inspirowały. Dlatego też dużym powodzeniem cieszyły się drukowane seriami aranżowane zdjęcia, przedruki i powielane wielokrotnie fotografie. Ich kopie rozproszone po świecie, wysyłano jako pamiątki z podróży i pobytu w krajach Maghrebu, Bliskiego Wschodu i Lewantu.

Tematyka pojawiająca się na zdjęciach, a tym samym i pocztówkach, obejmowała aspekty życia codziennego: wyjście z domu,spacer w gronie rodziny i służących, prezentację strojów zewnętrznych i domowych, życie codzienne we wnętrzach domostw, odpoczynek i relaks oraz toaletę. Nie bark także portretów dam w stylu, stroju i aranżacji nawiązującej do europejskiej. Sceny toalety oraz domowe były niejednokrotnie pozowane, wykonywane na specjalnie przygotowanych tłach. Niemniej wśród prezentowanych zdjęć, prócz kompozycji z udziałem modelek, znajdują się oryginalne portrety dam, arystokratek, mieszkanek haremu, które na wzór europejski, pragnęły uwiecznić swoje oblicze.

Przyglądając się kolekcji deltiologicznej z końca XIX i początków XX wieku mamy możliwość wejrzeć w nieistniejący już światu Orientu oraz poznać zwyczaje skrytego życia kobiet Orientu, mieszkanek haremów.

Zaproszenie