PAN informacje

Roczne koszty chaosu przestrzennego w Polsce to ponad 80 mld zł. A mówimy tylko o udokumentowanych stratach – rzeczywiste są jeszcze wyższe. Tak wynika z wyliczeń Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, który właśnie opublikował przystępną analizę wraz z propozycjami działań naprawczych.

Książka „Kryzys polskiej przestrzeni. Źródła, skutki i kierunki działań naprawczych” jest dostępna dla wszystkich czytelników bezpłatnie (w formacie PDF) na stronie internetowej Polskiej Akademii Nauk. Autorami opracowania są Adam Kowalewski, Tadeusz Markowski i Przemysław Śleszyński.

Brak spójnego planu

Chaos przestrzenny generuje olbrzymie straty społeczne, gospodarcze i przyrodnicze. Podstawową bolączką jest brak koordynacji procesów urbanizacyjnych. Polskie miasta nie rozrastają się w zorganizowany sposób, tylko „rozlewają się”. Powód? Połowa inwestycji odbywa się na bazie decyzji administracyjnych o warunkach zabudowy (tzw. wuzetek), a nie miejscowych planów zagospodarowania, których po prostu nie ma. A jeśli już funkcjonują, to często dotyczą małych powierzchni, wręcz pojedynczych działek, więc spójne zorganizowanie całego otoczenia staje się jeszcze trudniejsze.

Problemy dla mieszkańców

Wadliwa gospodarka przestrzenna od lat jest źródłem problemów z podłączaniem sieci wodno-kanalizacyjnej. Podnosi też koszty transportu. Chodzi m.in. o dojazdy z obrzeży aglomeracji do pracy w centrum. Przykładowo koszty nadmiernych dojazdów do Warszawy z 13 najbliższych powiatów szacuje się na 642 mln zł rocznie.

Plan naprawczy

Autorzy publikacji zwracają uwagę, że potrzebne są:

• systemowa reforma gospodarki przestrzennej,
• poprzedzanie decyzji badaniami i konsultacjami z naukowcami,
• korzystanie z doświadczeń innych krajów.

 „W przełamaniu impasu kluczowa może okazać się konsekwentnie prowadzona edukacja społeczna i uświadamianie przy każdej okazji, jakim poważnym cywilizacyjnym i ekonomicznym problemem Polski jest bezład przestrzenny” – czytamy w publikacji.

Podjęcie działań naprawczych wpłynie pozytywnie zarówno na środowisko, jak i obszary zurbanizowane. Poprawi jakość życia w miastach, a w dłuższej perspektywie przyniesie także znaczne oszczędności.

Źródło informacji: „Kryzys polskiej przestrzeni. Źródła, skutki i kierunki działań naprawczych”