PAN informacje

Naukowa Rada Doradcza Akademii Europejskich wskazała obszary, w których rządy państw powinny podjąć działania, aby zahamować zmiany klimatyczne i chronić bioróżnorodność. Opublikowała je w komentarzu do raportu IPCC przed zbliżającym się szczytem klimatycznym ONZ w Glasgow oraz szczytem bioróżnorodności w Chinach. PAN jest członkiem sieci EASAC.

Opublikowany niedawno raport Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (Intergovernmental Panel on Climate Change, IPCC) potwierdza, że globalne ocieplenie postępuje coraz szybciej. Dowodem tego niepokojącego zjawiska są zalewane zabudowania wiejskie oraz rozprzestrzeniające się pożary. W najnowszym komentarzu europejskiej organizacji naukowej EASAC (European Academies’ Science Advisory Council), której członkiem jest Polska Akademia Nauk, zebrano najnowsze dane pochodzące z analiz prowadzonych przez ostatnich 10 lat w związku ze zbliżającym się szczytem klimatycznym ONZ w Glasgow oraz szczytem bioróżnorodności, mającym odbyć się tej jesieni w Chinach. Komentarz uczonych, adresowany głównie do rządów państw, wskazuje na 16 obszarów, w których konieczne jest podjęcie natychmiastowych działań.

W opinii autorów raportu kryzysy klimatyczny i bioróżnorodności należy traktować jako jedno katastrofalne zjawisko powodujące szereg negatywnych konsekwencji dla klimatu, środowiska naturalnego i zdrowia ludzkości. Komentarz ilustruje wiele interakcji zachodzących między tymi kryzysami:

• zastępowanie lasów tropikalnych terenami rolnymi i zwiększone uwalnianie węgla i gazów cieplarnianych;
• rosnące temperatury i zmiany w opadach atmosferycznych prowadzące do znacznych ograniczeń w produkcji rolnej, jak również przemieszczanie się niektórych organizmów do innych siedlisk i ich wymieranie;
• ocieplanie się i zakwaszanie się oceanów powiązane ze słabnącą cyrkulacją, prowadzące do zmniejszania się ich zdolności do absorbowania i usuwania dwutlenku węgla z atmosfery i degradacji ekosystemów.

Uczeni podkreślają, że istnieją sposoby na ograniczenie destrukcyjnych zjawisk – ochrona, właściwe zarządzanie i odbudowa ekosystemów mogą złagodzić zmiany klimatyczne i spowodować adaptację do ich skutków, jednocześnie zwiększając bioróżnorodność. Ważna jest także wola polityczna, aby właściwie oceniając konsekwencje, podejmować odpowiednie decyzje.

Jeżeli ludzkość chce zahamować zmiany klimatyczne i ochronić bioróżnorodność, która jest jej niezbędna do przetrwania, musi zmienić system gospodarczy na taki, który premiuje zrównoważone wybory i zachowanie (np. rezygnacja z gospodarki opartej na surowcach kopalnych, wylesiania, przełowienia).

Negocjatorzy, którzy będą uczestniczyć w szczytach klimatycznym i bioróżnorodności, mają możliwość podjęcia skoordynowanej i otwartej akcji prowadzącej do opracowania nowych, zintegrowanych i spójnych ram dla przeciwdziałania utracie bioróżnorodności i zmianom klimatycznym, traktując te zjawiska w ścisłym powiązaniu.

Komentarz EASAC ws. kryzysu klimatycznego i bioróżnorodności w odniesieniu do UNFCCC COP26 i CBD COP15 można znaleźć w wersji angielskiej pod tym linkiem.

Od kwietnia 2020 r. działa zespół doradczy ds. kryzysu klimatycznego przy prezesie PAN. Stanowiska zespołu oraz komentarze można znaleźć na stronie klimat.pan.pl.