PAN informacje

Prof. dr hab. Małgorzata Kossowska o znaczeniu otwarcia i tolerancji, prof. dr hab. inż. Hanna Bogucka o łączeniu ludzi i urządzeń, prof. dr hab. Bożena Kamińska-Kaczmarek o naukowej odwadze i sile, profesor Andrzej Trautman o pewności istnienia fal grawitacyjnych, prof. Przemysław Śleszyński o tym, co się dzieje z polskimi średnimi miastami. Zapraszamy do lektury numeru magazynu PAN „Academia”, którego motywem przewodnim jest „Automatyzacja”.

Co nam zrobił piesek Aibo

Automatyzacja w niektórych polskich domach w latach 90. przybrała postać japońskiego czworonoga o imieniu Aibo. Pies robocik był jak żywy: szczekał, zasypiał, siusiał, a nawet chorował. Bardzo dobre rozwiązanie dla dziecka – oceniali rodzice. Pełni funkcję wychowawczą – trzeba karmić i poić, głaskać i zabawiać. Jedyne, co nie było bezwzględnie konieczne, to wyprowadzanie na spacer. To była tylko zabawka, która – jak inne tego typu przedmioty – po pewnym czasie szła w kąt. Nie spowodowała zatem rewolucji technologiczno-obyczajowej. Ta nadeszła jednak szybko – w momencie, kiedy do niektórych polskich domów wkroczyły komputery osobiste, niezwykłe, intrygujące, a dla niektórych tajemnicze pecety. Gdy znajomi przywozili je z bardziej cywilizacyjnie zaawansowanych rejonów, organizowali przyjęcia, aby zaprezentować to cudo.

I to naprawdę był cud. Bo my – wychowani na „Dziennikach gwiazdowych” Stanisława Lema ale i „Gwiezdnych wojnach” George’a Lucasa – kojarzyliśmy automatyzację z wielkimi maszynami, humanoidalnymi robotami i statkami kosmicznymi pełnymi skomplikowanych urządzeń, których budowa wymagała niewyobrażalnie wielkich rządowych pieniędzy. A tu na biurku stanęły nam monitor i klawiatura połączone kabelkami z niewielką skrzynką.

Dzisiaj automatyzacja jest dla każdego na wyciągnięcie ręki – choćby poprzez smartfony – ale kto wie, czy nie jeszcze bardziej tajemnicza. Wiemy, że gdzieś tam są roboty czy aplikacje, które rozwiążą każdy problem. Rozumiemy, że są jak ludzie i ludzi zastępują wszędzie: w produkcji, usługach, bankowości, logistyce. Mają wkroczyć do dziedzin takich jak opieka nad dziećmi czy ludźmi chorymi.

Zdajemy sobie sprawę, że pokazujemy w tym numerze jedynie ułamek możliwości, jakie dają nam nowe technologie. Znając jednak wyobraźnię naukowców, wiemy, że będziemy jeszcze nieraz do tego tematu wracać.

Redakcja „Academii”

W numerze:

prof. Przemysław Śleszyński 
Geografia Średnio, czyli coraz mniej

prof. dr hab. inż. Hanna Bogucka 
Potrzebny mi tylko mikrofon

prof. dr hab. Małgorzata Kossowska 
Chcę końca nieczułości

prof. dr hab. Bożena Kamińska-Kaczmarek 
Sukces daje poświęcenie

prof. dr hab. Jerzy Jarzębski 
Literatura Co widział Stanisław L.

prof. dr hab. Piotr Tryjanowski, lek. wet. Patrycja K. Kwiatkowska  
Parazytologia Mali złośliwi manipulatorzy

mgr Mateusz Banaszkiewicz  Psychologia Uwaga na uwagę

prof. Zbigniew Nawrat Kardiochirurgia Maszyny dla życia

dr Maciej Maryl Literaturoznawstwo Odczytać nienapisane

dr Agnieszka Kloch Biologia Dużo wiedzy, mało czasu

dr Krzysztof Walas Robotyka Mechaniczna delikatność

dr hab. inż Magdalena Jasińska 
Inżynieria Tanie w kropli mieszanie

profesor Andrzej Trautman Przewidując fale

dr hab. Piotr Homola Fizyka Opowieści łowcy cząstek 

dr hab. n. med. Wojciech Fendler, prof. dr hab. Dariusz Jemielniak 
Komentarz Wyszukuję, więc nie wiem

W obiektywie Jakuba Ostałowskiego: 
Sześć kobiet z energią jądrowa

prof. dr hab. Włodzimierz Zawadzki Zmarszczki czasoprzestrzeni

Artykuły można znaleźć w działach Teksty, Polecamy oraz Felietony.