PAN informacje

„Chcieliśmy, by Akademia przedstawiała opinie i analizy związane z systemem nauki w Polsce, szczególnie w zakresie sytuacji młodych naukowców”. „Najbliższe miesiące przyniosą nam pomysły na kolejne spotkania, dyskusje i warsztaty, którymi będziemy mogli włączyć się, jako AMU, w rozwój nauki w Polsce” O tym, jak do tej pory działała Akademia Młodych Uczonych i co ma w planach, podczas Zgromadzenia Ogólnego PAN mówili prof. Dariusz Jemielniak i dr Anna Ajduk.

Podsumowanie działalności Akademii Młodych Uczonych w okresie od października 2014 roku do maja 2017 roku prof. Dariusz Jemielniak

 

Podając przykłady zadań realizowanych przez nas zadań chciałbym przedstawić priorytety, które stawialiśmy sobie podczas naszych kadencji. Chcieliśmy, by Akademia w widoczny sposób przedstawiała opinie i analizy związane z systemem nauki w Polsce, szczególnie w zakresie sytuacji młodych naukowców. Wyrazem tego były liczne dokumenty przekazywane do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego i władzom Akademii, a także przedstawiane stanowiska podczas posiedzeń różnych gremiów, m. in. Prezydium PAN.

Akademia Młodych Uczonych odnosiła sukcesy w zgłaszaniu swoich kandydatów do znaczących gremiów. W 2014 roku zostałem rekomendowany z sukcesem do składu Komitetu Polityki Naukowej, W tym samym roku zgłosiliśmy do Rady Narodowego Centrum Badań i Rozwoju dr hab. Dominikę Latusek-Jurczak, która w wyniku ubiegłorocznych wyborów stała się członkiem AMU.

Dużą satysfakcję sprawił nam wybór prof. Janusza Bujnickiego – wówczas członka AMU, a teraz członka PAN - do Scientific Advice Mechanism High Level Group. Na szczególne podkreślenie zasługuje fakt, że choć zgłoszenia dokonała Akademia Młodych Uczonych, w promowanie kandydatury prof. Bujnickiego zaangażowała się cała Polska Akademia Nauk.

Włączyliśmy się jako AMU aktywnie we wspólne działania europejskich akademii młodych uczonych, sygnując wraz z nimi listy do Przewodniczącego Komisji Europejskiej oraz uczestnicząc w wielu dyskusjach na temat polityki naukowej całego kontynentu. Przedstawiciele akademii młodych uczonych z krajów europejskich na zaproszenie Akademii Młodych Uczonych dyskutowali w Krakowie o systemie wsparcia naukowców w ich staraniach o zdobycie europejskich grantów. Omawiano także dobre praktyki w tym zakresie w poszczególnych państwach oraz sposoby kształtowania polityki naukowej.

Sztandarowym projektem Akademii Młodych Uczonych jest cykl konferencji „Polish Scientific Networks” współorganizowany wraz z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Klubem Stypendystów FNP. Pierwsza z konferencji – organizowana w 2015 roku poświęcona była współpracy naukowej Polaków w kraju i za granicą, druga współpracy nauki z biznesem.

Chciałbym wspomnieć w tym miejscu o pewnej kwestii związanej z PSN, która szczególnie mnie cieszy. W obie edycje konferencji zaangażowana była dr Anna Ajduk, która wówczas nie była członkiem AMU, reprezentowała Klub Stypendystów FNP. W ubiegłym roku wybraliście Państwo dr Ajduk do AMU i w tej chwili jest ona Przewodniczącą Akademii Młodych Uczonych.

W trakcie kadencji organizowaliśmy lub współorganizowaliśmy także debaty na tematy związane z systemem nauki w Polsce. Wynikiem tych spotkań były nie tylko stanowiska i opinie, lecz także owocne kontakty z gremiami zrzeszającymi naukowców.

Z inicjatywy Przewodniczącego AMU w dniach 8-9 marca 2017 r. odbyła się konferencja Akademii Młodych Uczonych PAN na temat kierunków reformy PAN i AMU. Jej celem było zarówno zainicjowanie merytorycznej dyskusji, jak i umożliwienie członkom AMU, szczególnie wybranym w 2016 r., spotkania ze sobą nawzajem oraz członkami PAN.

Organizowaliśmy także jako Akademia Młodych Uczonych spotkania o charakterze warsztatowym, włączyliśmy się w pracę nad Paktem dla nauki. Organizowaliśmy także szkoły letnie „Kuźnia Młodych Talentów”, których kolejne edycje przygotowują obecni członkowie AMU. Wraz z Instytutem Nauk Prawnych PAN zaproponowaliśmy sędziom udział w warsztatach „Uzasadnianie orzeczeń sądowych – perspektywy interdyscyplinarne”.

W połowie 2017 roku ukazał się „Raport z działalności AMU PAN I kadencji (grudzień 2011– maj 2017)" pod redakcją dr hab. Konrada Osajdy i Anny Bielec. W opracowaniu tym ujęte zostały między innymi informacje o podejmowanych przez członków AMU inicjatywach, projektach i działaniach, ich udziale w wydarzeniach międzynarodowych oraz opracowanych dokumentach. Wydawnictwo obejmuje okres od wyborów pierwszych członków AMU w dniu 15 grudnia 2011 r. do końca kadencji członków wybranych pół roku później w wyborach uzupełniających skład Akademii.

Akademia Młodych Uczonych 2017-2019: co już zrobiliśmy i co planujemy dr Anna Ajduk

 

Od maja 2017 roku Akademia Młodych Uczonych (AMU) działa w niewielkim 15-osobowym składzie. Dopiero w 2019 roku dołączą do nas nowi członkowie (maksymalnie 20). Nieduża liczba członków nie powstrzymuje nas jednak przed aktywną działalnością na rzecz nauki w Polsce. Podobnie jak nasi poprzednicy, skupiamy się na czterech głównych obszarach: polityce naukowej, promocji doskonałości naukowej, popularyzacji nauki oraz współpracy z międzynarodowymi organizacjami zrzeszającymi młodych naukowców.

W ciągu ostatnich 6 miesięcy AMU wzięła udział w konsultacjach dotyczących projektów ustaw o Sieci Badawczej Łukasiewicz oraz o szkolnictwie wyższym i nauce (tzw. Ustawa 2.0). Na prośbę Narodowego Centrum Nauki (NCN) przedstawiliśmy swoją opinię na temat warunków przeprowadzania konkursu Preludium. Dodatkowo, przygotowaliśmy opinię w sprawie dofinansowania przez PAN publikacji typu Open Access oraz propozycje zmian w statucie PAN dotyczące zapisów o działalności AMU. Członkowie AMU brali również udział w spotkaniach związanych z reformą nauki w Polsce, m.in. w rozmowach z Policy Support Facility, grupą przygotowującą na prośbę Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW) ekspertyzę stanu systemu szkolnictwa wyższego i nauki w naszym kraju, czy w konsultacjach dotyczących programów wspierania umiędzynarodowienia naszej nauki, oferowanych praz nowopowstałą Narodową Agencję Wymiany Akademickiej. Podczas Narodowego Kongresu Nauki w Krakowie przedstawiliśmy natomiast nasze poglądy na temat rozwiązań zawartych w projekcie ustawy o szkolnictwie wyższym i nauce w kontekście wyzwań stojących przed różnymi dziedzinami nauki (główne wątki tej dyskusji zostały podsumowane w krótkim artykule na stronie NKN (https://nkn.gov.pl/podsumowanie-panelu-ustawa-o-szkolnictwie-wyzszym-i-nauce-w-oczach-mlodych-naukowcow/).

W ramach promocji doskonałości naukowej, kontynuowaliśmy inicjatywę naszych poprzedników i we wrześniu tego roku zorganizowaliśmy trzecią edycję szkoły letniej Kuźnia Młodych Talentów. Szkoła ta skierowana jest przede wszystkim do doktorantów i służy wzmacnianiu tzw. kompetencji miękkich. W tym roku poświęcona była umiejętności prezentowania swoich badań w procesie aplikowania o fundusze grantowe. Także we wrześniu wzięliśmy udział w organizowanym przez Euraxess wydarzeniu „Projekt – Naukowiec”, którego zadaniem było zaznajomienie młodych naukowców z różnymi zagadnieniami, które mogą im pomóc w świadomym budowaniu swojej kariery zawodowej. Na koniec, w ramach wspólnego przedsięwzięcia z Samorządem Doktorantów PAN, członkowie AMU podzielili się z wybranymi doktorantami z instytutów PAN swoim doświadczeniem w prezentowaniu wyników prac naukowych i pomogli im w przygotowaniu krótkich wykładów wygłoszonych następnie w czasie spotkania popularnonaukowego PANel Wiedzy w listopadzie 2017 r.

Tegoroczna jesień stała nie tylko pod znakiem propagowania doskonałości naukowej, ale i popularyzacji nauki. Członkowie AMU wzięli udział w warszawskim Festiwalu Nauki, w olsztyńskiej Europejskiej Nocy Naukowców oraz w wykładach Wszechnicy PAN. Kontynuowaliśmy też inicjatywę Latających Kawiarenek Naukowych, czyli spotkań popularnonaukowych skierowanych głównie dla dzieci i młodzieży szkolnej.

W ramach współpracy z międzynarodowymi organizacjami zrzeszającymi młodych naukowców przedstawiciele AMU wzięli udział w szeregu spotkań Global Young Academy oraz Young Academy of Europe. Spotkania te były wspaniałą inspiracją dla naszej działalności oraz okazją do nawiązania nowych kontaktów, które niewątpliwie przydadzą się w dalszych pracach AMU. W ostatnich miesiącach braliśmy też udział w międzynarodowych konsultacjach dotyczących wyzwań stojących przed młodymi naukowcami w kontekście programu Horizon 2020, a także sposobu, w jaki w działalności tzw. „młodych akademii” realizowane są cele zrównoważonego rozwoju ONZ. Chcąc umocnić naszą współpracę międzynarodową, dwie członkinie AMU, Monika Kędra oraz Monika Kwoka, zostały zgłoszone jako kandydatki do Global Young Academy.

2017 rok obfitował w różnego typu wydarzenia, w które zaangażowani byli wszyscy nowi członkowie AMU. W następnych latach nie zamierzamy spocząć na laurach. Oprócz kontynuowania inicjatyw, takich jak Kuźnia Młodych Talentów czy Latające Kawiarenki Naukowe, i dalszego intensywnego uczestnictwa w konsultacjach dotyczących polityki naukowej, chcemy zorganizować kilka dodatkowych dużych wydarzeń. Rok 2018 planujemy rozpocząć debatą na temat reformy PAN widzianej oczami młodych pracowników instytutów naukowych. Tym samym chcemy się włączyć w dyskusję nad wyzwaniami i szansami stojącymi przed PAN w najbliższej przyszłości. Przygotowujemy też, wraz z Klubem Stypendystów FNP i MNiSW, kolejną edycję konferecji Polish Scientific Networks, tym razem poświęconą współpracy między nauką a medycyną. Konferencja ta odbędzie się w czerwcu 2018 r. w Łodzi. W listopadzie 2018 planujemy natomiast warsztaty na temat własności intelektualnej, patentowania i komercjalizacji wyników badań naukowych, czyli zagadnień, które wraz ze wzrastającym znaczeniem innowacyjności i aplikacyjności w badaniach naukowych staja się coraz ważniejsze w codziennej pracy badacza. Rok 2019 zainicjujemy spotkaniem zachęcającym uczennice i studentki do wybrania ścieżki kariery naukowej. Wydarzeniem tych chcemy się przyłączyć do obchodów Międzynarodowego Dnia Kobiet i Dziewcząt w Nauce. Jestem pewna, że najbliższe miesiące przyniosą nam pomysły na kolejne ciekawe spotkania, dyskusje i warsztaty, którymi będziemy mogli włączyć się, jako AMU, w rozwój nauki w Polsce.

Na koniec chciałabym zaznaczyć, ze choć aktywność w ramach AMU wymaga od wszystkich członków zaangażowania i czasu, nie wpływa ona negatywnie na ich indywidualną działalnością zawodową. Nadal prowadzimy badania, publikujemy prace i zdobywamy granty, a czasem także nagrody. Tak też było w 2017 roku, a na szczególną wzmiankę zasługuje tu niewątpliwie ERC Starting Grant przyznany Krzysztofowi Ficowi, Nagroda NCN w obszarze nauk humanistycznych dla Anny Brożek oraz Nagroda Wydziału III PAN im. Wacława Sierpińskiego dla Karola Palki. Mam zatem nadzieję, że kolejne lata będa dla AMU równie produktywne, co upływający rok 2017.

___________________________________________________________________________________

Władze Akademii Młodych Uczonych w kadencji 1 października 2014 – 30 września 2016:

 

Przewodniczący:

prof. Jakub Fichna z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

 

Zastępcy:

dr hab. Beata Hasiów-Jaroszewska z Instytutu Ochrony Roślin – PIB
dr hab. Monika Kaczmarek z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN
dr hab. Michał Wierzchoń z Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Władze Akademii Młodych Uczonych w kadencji 1 października 2016 – 23 maja 2017:

 

Przewodniczący:

dr hab. Konrad Osajda z Uniwersytetu Warszawskiego

 

Zastępcy:

prof. Dariusz Jemielniak z Akademii Leona Koźmińskiego
dr hab. Katarzyna Marciniak z Uniwersytetu Warszawskiego
dr hab. Michał Wierzchoń z Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Władze AMU w kadencji 24 maja 2017 – 23 listopada 2019:

 

Przewodnicząca:

dr Anna Ajduk z Uniwersytetu Warszawskiego

 

Zastępczynie:

dr Nicole Dołowy-Rybińska z Instytutu Slawistyki PAN
dr Monika Kędra z Instytutu Oceanologii PAN
prof. dr hab. inż. Monika Kwoka z Politechniki Śląskiej

 

Zdjęcia Jakub Ostałowski