PAN informacje

www.freepik.com

Dr inż. Maciej Zgirski z Instytutu Fizyki PAN znalazł się wśród dziesięciu laureatów FIRST TEAM – konkursu Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, dzięki któremu młodzi doktorzy mogą zdobyć środki na założenie w Polsce pierwszego zespołu badawczego. Na projekt „Ultraszybka termometria oparta na nadprzewodzącym złączu Josephsona” otrzyma 2 miliony zł.

W programie FIRST TEAM przedmiotem projektów, realizowanych obowiązkowo we współpracy z partnerem naukowym (krajowym lub zagranicznym), mogą być prace B+R o dużym potencjale aplikacyjnym bądź przełomowym znaczeniu naukowym zwłaszcza z zakresu Krajowej Inteligentnej Specjalizacji. Finansowane są projekty trwające do 3 lat (z możliwością przedłużenia o 1 rok), które mogą być realizowane w jednostkach naukowych, przedsiębiorstwach albo konsorcjach naukowo-przemysłowych w Polsce.

Do pierwszego konkursu zgłoszono 118 projektów, z których dziesięć otrzymało dofinansowanie na łączną kwotę 18,5 mln zł. Środki te pochodzą z Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014 – 2020. Laureaci będą prowadzić swoje projekty we współpracy z łącznie 16 naukowymi partnerami z zagranicy. Kolejne konkursy planowane są do końca 2019 r., średnio dwa razy w roku. Nabór wniosków do kolejnego konkursu ruszy już 15 sierpnia br.

Uzyskanie doktoratu oraz etap stażu podoktorskiego jest dla większości młodych badaczy kluczowym momentem, w którym podejmują oni decyzję odnośnie kontynuacji kariery naukowej. Fundacja stworzyła program FIRST TEAM właśnie po to, aby zachęcić ich do podjęcia kolejnego kroku – poprzez zapewnienie atrakcyjnych warunków finansowych oraz możliwości uzyskania samodzielności naukowej - mówi Michał Pietras, dyrektor ds. działalności programowej FNP.

Środki pozyskane od FNP pozwolą na sfinansowanie ponad 20 miejsc pracy dla naukowców zatrudnionych w projektach oraz blisko 30 stypendiów dla młodych naukowców (studentów i doktorantów) zaangażowanych w realizację prac badawczych. Finansowanie projektów zostało przyznane na trzy lata. Laureaci zostali wyłonieni w toku trzyetapowej procedury merytorycznej dokonywanej przez recenzentów zagranicznych i ekspertów zasiadających w dwóch panelach: naukowo-gospodarczym oraz interdyscyplinarnym.

Jedną z laureatek pierwszego konkursu w programie FIRST TEAM jest pochodząca z Singapuru dr Cecilia Lanny Winata, która wraz ze swoim zespołem będzie realizować projekt w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie. Dr Winata otrzymała prawie 2 mln zł na prowadzenie badań mających na celu poznanie mechanizmu genetycznego regulującego rozwój układu przewodzącego serca, co stanowi pierwszy krok do lepszego poznania zaburzeń rytmu serca.

Zaburzenia rytmu serca są stanem zagrażającym życiu, ponieważ wpływają negatywnie na zdolność serca do pompowania krwi w sposób ciągły i skoordynowany. To może doprowadzić do niewystarczającego zaopatrzenia organizmu w krew, a w cięższych przypadkach do tworzenia się wewnętrznych skrzepów, których skutkiem może być zawał serca i udar. Czynniki genetyczne wywołujące ten stan są praktycznie nieznane, co utrudnia zdolność przewidywania ryzyka rozwoju zaburzeń rytmu serca. Możliwości leczenia takich zaburzeń są ograniczone - najczęstsze to operacja chirurgiczna i wszczepienie sztucznych rozruszników, a więc metody ryzykowne i inwazyjne. W związku z tym większość pacjentów z arytmią musi żyć z tym schorzeniem, doświadczać spadku jakości życia i często poddawać się zabiegom medycznym ze względu na nieustannie nawracające objawy – wyjaśnia laureatka.

Z kolei dr Zbigniew Piotrowski z Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej - Państwowego Instytutu Badawczego, który na realizację swojego projektu otrzymał 2 mln zł, wraz z czteroosobowym zespołem chce stworzyć narzędzie, dzięki któremu w Europie dostępna będzie prognoza pogody o wysokiej rozdzielczości.

Zespół dr. Piotrowskiego chce wdrożyć wiodący w skali światowej model numeryczny (program komputerowy) do badania atmosfery, a także zastosować najnowocześniejsze procesory i karty graficzne, umożliwiające obliczanie regionalnej prognozy pogody z niespotykaną dotąd dokładnością. Wdrożenie modelu COSMO-EULAG do tworzenia prognoz pogody będzie miało wpływ na te dziedziny życia, w których istotna jest jakość informacji pogodowej. Możliwe będzie bardziej wiarygodne przewidywanie ekstremalnych zjawisk pogodowych, których coraz częstsze występowanie spodziewane jest wraz z postępującymi zmianami klimatu. Służby meteorologiczne uzyskają technologię potrzebną do wysokorozdzielczego prognozowania ekstremalnej pogody na obszarach wysokogórskich, gdzie możliwości aktualnie stosowanych modeli numerycznych są na wyczerpaniu – wyjaśnia dr Piotrowski.

Inny laureat, dr inż. Marcin Pawłowski z Uniwersytetu Gdańskiego, który otrzymał na prowadzenie badań prawie 1,5 mln zł, będzie dążył do opracowania prototypu urządzenia wykorzystywanego do szyfrowania, które podczas pracy nieustannie samo się testuje. W zbudowaniu urządzenia o takich cechach dr. Pawłowskiemu pomogą prawa rządzące mechaniką kwantową - jeśli takie urządzenie chciałoby jednocześnie zaszyfrować dane w nie dość bezpieczny sposób oraz przejść test musiałoby złamać te prawa. Zaletą samotestujących się maszyn jest również to, że stale przeprowadzane badanie sprawności, nie tylko uniemożliwia umieszczenie koni trojańskich, ale także pomaga w natychmiastowym wykryciu usterki, która powstała podczas pracy i informuje o tym użytkownika.

Zaprojektowane przez nas prototypy mają być na tyle proste i tanie, aby ich zakup i obsługa były w zakresie możliwości małych i średnich przedsiębiorstw. Zapewni im to poziom bezpieczeństwa danych porównywalny z takim, który obecnie dostępny jest wyłącznie dla agencji wywiadowczych. Szeroki dostęp do tanich, superbezpiecznych i niezawodnych systemów kryptograficznych może znacznie zmniejszyć cyberprzestępczość – mówi dr Pawłowski.

W gronie laureatów znaleźli się również: dr inż. Grzegorz Brus z Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie, dr Sebastian Glatt z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, dr inż. Mariusz Klimczak z Instytutu Technologii Materiałów Elektronicznych w Warszawie, dr Paweł Majewski z Uniwersytetu Warszawskiego, dr inż. Marcin Słoma z Politechniki Warszawskiej, dr Paweł Zawadzki z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i dr inż. Maciej Zgirski z Instytutu Fizyki PAN w Warszawie.

Laureaci konkursu FIRST TEAM:

• Dr inż. Grzegorz Brus – Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie, Wydział Energetyki i Paliw – Opracowanie nowego typu stosu ogniw paliwowych na potrzeby polskiego sektora energetycznego – 1 421 269 zł
• Dr Sebastian Glatt – Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Małopolskie Centrum Biotechnologii – Modyfikacje tRNA w chorobach u ludzi – 1 998 789 zł
• Dr inż. Mariusz Klimczak – Instytut Technologii Materiałów Elektronicznych w Warszawie – Generacja ultrakrótkich impulsów światła o deterministycznej strukturze czasowej do koherentnego zasiewania wzmacniaczy optycznych dużej mocy pracujących w zakresie bliskiej i średniej podczerwieni – 2 000 000 zł
• Dr Paweł Majewski – Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii – Synteza innowacyjnych funkcjonalnych materiałów nanostrukturalnych w oparciu o samoorganizujące się kopolimery blokowe – 1 698 730 zł
• Dr inż. Marcin Pawłowski – Uniwersytet Gdański, Wydział Matematyki, Fizyki i Informatyki – Kryptografia kwantowa z samotestującymi się urządzeniami – 1 425 471 zł
• Dr Zbigniew Piotrowski – Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej - Państwowy Instytut Badawczy – Numeryczne prognozy pogody dla zrównoważonej Europy – 2 000 000 zł
• Dr inż. Marcin Słoma – Politechnika Warszawska, Wydział Mechatroniki – Heterofazowe materiały funkcjonalne dla elektroniki strukturalnej – 1 987 060 zł
• Dr Cecilia Winata – Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie – Genomiczne rozwinięcie układu przewodzącego serca u ryb z gatunku danio pręgowany – 1 999 880 zł
• Dr Paweł Zawadzki – Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Fizyki – Zrozumienie bakteryjnego systemu naprawy DNA na poziomie pojedynczych cząsteczek we wnętrzu żywych komórek – 2 000 000 zł
• Dr inż. Maciej Zgirski – Instytut Fizyki PAN w Warszawie – Ultraszybka termometria oparta na nadprzewodzącym złączu Josephsona – 2 000 000 zł

Źródło: FNP