PAN informacje

Cykl „Monographs” opublikowany w repozytorium iReteslaw Instytutu Slawistyki Polskiej Akademii Nauk w 2017 roku składa się z sześciu tomów w języku angielskim, będących tłumaczeniami cennych monografii autorstwa badaczek z IS PAN, reprezentujących dwa slawistyczne pola badawcze: językoznawstwo i kulturoznawstwo.

Jest wynikiem grantu nr 31H13 016482 „Monografie slawistyczne. Językoznawstwo i kulturoznawstwo”,  finansowanego w ramach programu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2014–2017. Charakterystyczną szatę graficzną cyklu „Monographs” opracowała Barbara Grunwald-Hajdasz.

Książka Anny Engelking pt. The Curse. On Folk Magic of the Word jest pierwszą polską monografią językowo-kulturowego aktu klątwy. Autorka – antropolożka i etnolingwistka – opracowała to zagadnienie w kontekście tradycyjnej i współczesnej kultury chłopskiej, opierając się na prowadzonych osobiście badaniach terenowych. Praca łączy antropologiczne i językoznawcze metody analizy i interpretacji materiałów etnograficznych: http://ireteslaw.ispan.waw.pl/handle/123456789/81.

Drugą w cyklu jest książka Marioli Jakubowicz pt. The Development of Words Across Centuries. An Outline of a Dictionary of Semantic Motivations Based on the Material of Slavic Adjectives Inherited from the Proto-Slavic Period,  poświęcona zmianom znaczeń słów na przykładzie wybranych przymiotników pochodzenia prasłowiańskiego odnoszących się do cech ludzkich, których rozwój semantyczny przeanalizowano od momentu ich ukształtowania się w prasłowiańszczyźnie do czasów współczesnych. Zaobserwowane prawidłowości posłużyły autorce do ułożenia zarysu słownika motywacji semantycznych: http://ireteslaw.ispan.waw.pl/handle/123456789/85.

Trzecia to monografia Heleny Krasowskiej The Polish Minority in South-Eastern Ukraine, która jest pracą z dziedziny socjolingwistyki, przedstawiającą całościowy obraz problemów językowych i tożsamościowych ludności polskiej zamieszkałej w obwodzie donieckim i zaporoskim na Ukrainie. W oparciu o szeroko zakrojone badania terenowe (wywiady i kwerendy archiwalne) autorka w wyczerpujący sposób opisuje społeczność Polaków południowo-wschodniej Ukrainy, wiele uwagi poświęcając ich statusowi prawnemu, sytuacji językowej i tożsamości: http://ireteslaw.ispan.waw.pl/handle/123456789/80.

Czwarta książka cyklu – Twentieth-Century Russian Theatre and Tradition. Continuities, Ruptures, Transformations Katarzyny Osińskiej jest pierwszą w polskiej literaturze propozycją całościowego ujęcia historii teatru rosyjskiego XX wieku. Niemal wszyscy rosyjscy twórcy teatralni drugiej połowy stulecia deklarowali swoje przywiązanie do dziedzictwa przeszłości: dokonań Konstantina Stanisławskiego, Wsiewołoda Meyerholda, Jewgienija Wachtangowa. Autorka przygląda się ideom teatralnym, konkretnym technikom i metodom, a także etosowi i panującej wówczas atmosferze, analizując sposoby, jak dokonywała się transmisja tradycji: http://ireteslaw.ispan.waw.pl/handle/123456789/84.

Z kolei piąta monografia, praca Grażyny Szwat-Gyłybowej Bogomilism. The Afterlife of the „Bulgarian Heresy” jest studium z zakresu historii idei, podejmującym nieopracowaną dotąd problematykę adaptacji średniowiecznej gnozy bogomilskiej do potrzeb nowoczesnego i ponowoczesnego dyskursu tożsamościowego Bułgarów. Obiektem badań stały się różnorodne teksty kultury bułgarskiej: dzieła pierwszych pisarzy odrodzenia narodowego, podręczniki szkolne, publicystyka, eseistyka, literatura piękna i księgi ezoteryczne XIX i XX wieku: http://ireteslaw.ispan.waw.pl/handle/123456789/83.

Cykl zamyka klasyczna monografia The Multilingualism of the Old Believers Living in Poland Anny Zielińskiej, w której autorka opisuje sytuację językową zamieszkujących w Polsce, wielojęzycznych społeczności staroobrzędowców w latach dziewięćdziesiątych XX wieku. Analizując wpływ, jaki na polszczyznę tych społeczności – pod względem fonologii, fleksji, składni i leksyki – wywarły gwarowa i literacka odmiana języka rosyjskiego (oraz w przypadku niektórych z nich: literacka odmiana języka niemieckiego), A. Zielińska rozważa kwestie interferencji językowej, kontaktu językowego i wielojęzyczności: http://ireteslaw.ispan.waw.pl/handle/123456789/82.

(Oprac. D. Leśniewska)