PAN informacje

Naukowcy podsumowali obserwacje meteorologiczne prowadzone od 40 lat przez polską stację polarną na Spitsbergenie. Okazuje się, że w tym czasie średnia temperatura wzrosła tam o 4,5 °C. To ponad 6 razy więcej niż średnie globalne. Wyniki badań opublikowali uczeni z Instytutu Geofizyki PAN.

Arktyka to obszar wyjątkowo czuły na zmiany klimatu, a zachodzące tu procesy wpływają na całą naszą planetę. Zjawiska te monitoruje Polska Stacja Polarna Hornsund im. Stanisława Siedleckiego, położona w południowo-zachodniej części Spitsbergenu (to największa wyspa archipelagu Svalbard), za północnym kołem podbiegunowym.

Naukowcy z Instytutu Geofizyki PAN postanowili podsumować unikatową serię pomiarów z 40 lat. Ich artykuł właśnie ukazał się w czasopiśmie „Earth System Science Data”. Autorami publikacji są dr Tomasz Wawrzyniak (Zakład Badań Polarnych i Morskich) oraz prof. Marzena Osuch (Zakład Hydrologii i Hydrodynamiki).

Wnioski badaczy

Średnie temperatury powietrza w Hornsundzie w okresie 1979-2018 rosły o 1,14 °C na dekadę. To ponad 6 razy więcej niż zmiany globalne, wynoszące 0,17 °C na dekadę (według danych z amerykańskiego serwisu NOAA).

Badacze zaobserwowali też znaczny wzrost zachmurzenia oraz ilości opadów. Co dekadę roczna suma opadów – mowa tu zwłaszcza o deszczu – rośnie o 61,6 mm. Dawniej średnia suma wynosiła poniżej 400 mm rocznie, a teraz dochodzi niekiedy nawet do 800 mm w ciągu roku.

Skutki? Przedłuża się tzw. sezon ablacyjny (topnienie lodowców), skraca czas zalegania pokrywy śnieżnej i lodu morskiego, dochodzi do degradacji zmarzliny (permafrostu).

Co dalej?

Zapewne najefektowniejsze dla ludzkiego oka są zmiany zasięgu lodowców. Zwłaszcza, jeśli mamy do porównania stare i aktualne fotografie czy zdjęcia lotnicze. Jednak dopiero analiza wieloletnich pomiarów pozwala w pełni zrozumieć skomplikowane sprzężenia zwrotne pomiędzy atmosferą, lądem i oceanem, a także wpływ człowieka na klimat.

Scenariusze klimatyczne wskazują na dalsze ocieplenie.

Źródło informacji: Instytut Geofizyki PAN, „Earth System Science Data”

Publikacja: Wawrzyniak, T., Osuch, M. 2020. A 40-year High Arctic climatological dataset of the Polish Polar Station Hornsund  SW Spitsbergen, Svalbard), Earth Syst. Sci. Data, 12, 805–815

Zdjęcia i wideo: dr Tomasz Wawrzyniak