PAN informacje

Lodowce pokrywające około 60% archipelagu Svalbard od lat 80. systematycznie topnieją. „Jeśli ocieplenie utrzyma się na obecnym poziomie, niezwykle trudno będzie uniknąć dalszej utraty masy lodowców Svalbardu” – komentują naukowcy w artykule, który właśnie ukazał się na łamach Nature Communications. Wśród autorów artykułu jest dr Bartłomiej Luks z Instytutu Geofizyki PAN.

Widok na Ostra Bramatoppen przez lodowiec Stor, Spitsberegn, podczas wyprawy badawczej w 2015 r. (Zdjęcie: Willem Jan van de Berg, Utrecht University)

Lodowce są odporne na roczne wahania temperatury dzięki warstwie firnu, czyli porowatego śniegu. Przede wszystkim „zabezpiecza” on lodowiec przed topnieniem latem. Firn przechowuje około połowy roztopionej wody dzięki czemu może ona ponownie zamarzać zamiast spływać do morza. Ponadto biała warstwa firnu odbija znacznie więcej światła słonecznego niż ciemniejszy lód lodowcowy pod spodem. 

Linia firnu cofnęła się do krytycznej wysokości

Korzystając z modelu klimatycznego o wysokiej rozdzielczości naukowcy wykazali, że linia firnu na Svalbardzie cofnęła się do krytycznej wysokości w połowie lat osiemdziesiątych. Fakt, że sięga ona teraz zaledwie do 450 metrów nad poziomem morza sprawia, że lodowce Svalbardu są bardzo podatne na dalsze ocieplenie i topnienie. W ciepłe lato 2013 r. odpływ wody ze stopionego lodu był ponad dwukrotnie większy niż w latach poprzednich. W lipcu 2020 r. Svalbard ponownie doświadczył rekordowo wysokiej temperatury. „Jeśli obecne ocieplenie będzie się utrzymywać, niezwykle trudno będzie uniknąć dalszej utraty masy lodowców Svalbardu” – komentują autorzy artykułu, który właśnie ukazał się na łamach Nature Communications. Nie zapominajmy, że topnienie lodowców wpływa na zmniejszenie się zasobów słodkiej wody na naszej planecie i podnosi poziom wód wszechoceanów, co może być katastrofalne w skutkach.  

Polska Akademia Nauk na Spitsbergenie

W pracy wykorzystano dane z monitoringu glacjologicznego prowadzonego w Polskiej Stacji Polarnej Hornsund na Spitsbergenie. Instytut Geofizyki PAN od ponad 30 lat prowadzi monitoring powierzchniowego bilansu masy lodowca Hansa znajdującego się w sąsiedztwie Stacji. Dane z monitoringu co roku udostępniane są w bazie World Glacier Monitoring Service. Współautorem artykułu jest dr Bartłomiej Luks z Instytutu Geofizyki PAN.

 Pełna treść artykułu Low elevation of Svalbard glaciers drives high mass loss variability.