PAN informacje

O wodzie mówi się przede wszystkim wtedy, gdy jej brakuje lub kiedy jest zanieczyszczona. Jej dostępność bierze się za pewnik, nieracjonalne gospodarowanie jej zasobami może jednak sprawić, że w niedalekiej przyszłości stanie się dobrem luksusowym. Przewiduje się, że w 2050 roku aż 7 miliardów ludzi może doświadczyć braku wody. Eksperci różnych dziedzin spotkali się, żeby debatować, jak zapobiec takiemu scenariuszowi.

27 września br. hala Ptak Warsaw Expo gościła profesjonalistów związanych z branżą wodno- kanalizacyjną, badaczy i ekologów, którzy zgromadzili się, aby rozmawiać o różnych aspektach wykorzystania i ochrony zasobów wodnych. 18 prelekcji podzielono na moduły tematyczne, obejmujące praktyczne wykorzystanie nauki w racjonalnym gospodarowaniu zasobami wodnymi, adaptację do zmian klimatu, nowoczesne technologie jako wsparcie dla branży wodociągowo-kanalizacyjnej i energetykę wodną. Spotkanie odbyło się pod patronatem Polskiej Akademii Nauk.

Zgromadzonych gości powitała Jolanta Czudak, redaktor naczelna magazynu „Liderzy Innowacyjności”, a w temat zgormadzonych gości wprowadził prof. dr hab. Paweł Rowiński, wiceprezes Polskiej Akademii Nauk, hydrolog i hydrodynamik. Na wstępie, przyznał, że spotkanie jest dla niego szczególnie ważne, ponieważ jego tematyka wpisuje się w misję PAN, polegającą na rozwiązywaniu ważkich problemów społecznych przy pomocy nauki. Zachęcił do bliższego przyjrzenia się rozwiązaniom stosowanym w gospodarce wodnej, które działają w zgodzie z naturą. Przypomniał, że woda to jedyny z zasobów naturalnych Ziemi, którego nie da się niczym zastąpić.

Pierwszy moduł tematyczny „Praktyczne wykorzystanie nauki w racjonalnym gospodarowaniu zasobami wodnymi” rozpoczęła dr Małgorzata Woźnicka z Państwowego Instytutu Geologicznego. W fascynujący sposób opowiedziała o roli wód gruntowych, które są źródłem 70% wody pitnej w Polsce, a także o sposobie ochrony tych zasobów. Jako drugi wystąpił dr Tomasz Jurczak z Katedry Ekologii Stosowanej Uniwersytetu Łódzkiego, który zaprezentował m.in. techniki biomonitoringu ekologicznego i podkreślił znaczenie rewitalizacji zbiorników wodnych. Moduł tematyczny podsumowano panelem dyskusyjnym o możliwościach praktycznego wykorzystania dorobku naukowego w zakresie ochrony zasobów wodnych z udziałem prelegentów i prof. Rowińskiego.

Drugi blok tematyczny skupiał prezentacje z obszaru adaptacji do zmian klimatu, w szczególności sposobów wdrażania koncepcji zrównoważonego rozwoju w miastach (gospodarka wód opadowych, infiltracja, retencja). Na wstępie Wojciech Szymalski, prezes Fundacji Instytutu na rzecz Ekorozwoju, pokazał jak wykorzystywać mapy klimatyczne w modelowaniu zrównoważonych strategii na przykładzie Warszawy. Jako pozytywny przykład adaptacji do zmian klimatu w obszarze gospodarki wodnej podano także Wzgórze Kredowe w Chełmie. O inteligentnych systemach odprowadzania wód opadowych integrujących potencjał retencji naturalnej, quasi naturalnej oraz kanałowej w tym regionie opowiedział prof. dr arch. Marek Budzyński, urbanista z Politechniki Warszawskiej. Temat wykorzystania wód opadowych na terenach zurbanizowanych kontynuowała architekt, Krystyna Ilmurzyńska. Następnie do głosu doszła dyrektor Departamentu Adaptacji do Zmian Klimatu
i Zagrożeń Środowiska w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Anna Czyżewska, która wyjaśniła, w jaki sposób działa w miastach finansowanie projektów skierowanych na gospodarowanie wodami opadowymi. O korzyściach społecznych ekologicznego podejścia do tematu gospodarki wodnej przekonywał słuchaczy Marcin Ćmielewski, specjalista z firmy zajmującej się doradztwem środowiskowym i budowlanym, Arcadis. Część wykładową bloku tematów skierowanych na adaptację do zmian klimatu, zamknął Jacek Bogdański z BMsonic Biotechnka s.c., wyjaśniając, jak skutecznie prowadzi się pomiary wód deszczowych. Jolanta Czudak poprowadziła drugi panel dyskusyjny, w którym położono nacisk na możliwości współpracy specjalistów różnych dziedzin i sektorów w skutecznym łagodzeniu negatywnych skutków zmian klimatu.

​

Trzeci moduł tematyczny zatytułowany „Nowoczesne technologie jako wsparcie dla branży wodociągowo-kanalizacyjnej” otworzył Tadeusz Bernat, wyjaśniając, jakie praktyczne zmiany dla przedsiębiorstw oznacza wprowadzenie od 1 stycznia 2018 nowego prawa wodnego. Podstawowe zmiany to nowa definicja ścieków i wód opadowych, a także zakres wyznaczania stref ochronnych. Jako drugi prelegent panelu, Rajmund Aszkowski ​z Najwyższej Izby Kontroli podzielił się wynikami raportu na temat zbiorowego zaopatrzenia w wodę mieszkańców gmin. Kolejna część należała do inżynierów. Najpierw Józef Karda zaprezentował jak mogą wyglądać nowoczesne włazy kanałowe, a następnie dr inż. Piotr Tuz, mgr inż. Łukasz Wysocki z Aqua-Tech przedstawili modele sieci wodociągowej w aspekcie pozyskiwania danych do jego budowy. 

Krzysztof Falkowski z Kingspan, firmy specjalizującej się w budownictwie energooszczędnym pokazał, w jaki sposób można chronić zasoby wodne, wykorzystując innowacyjne technologie. Temat kontynuował Bartosz Zembrzycki z Agua Meter, opowiadając o nowych trendach w zarządzaniu gospodarką wodną na przyłączach. Od czego zależy efektywność oczyszczania ścieków opowiedziała Grażyna Więc z Pionu Ścieków MPWiK m.st Warszawy, natomiast o tym, jak są finansowane innowacje ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2014-2020 mówił Krzysztof Wocial, kierownik Wydziału Wdrażania Projektów z obszaru Innowacyjności i Przedsiębiorczości w Mazowieckiej Jednostce Wdrażania Programów Unijnych. Trzeci panel dyskusyjny poświęcono wyznaczaniu lokalizacji punktów monitoringu sieci wodociągowej.

Konferencję zakończył moduł poświęcony w całości energetyce wodnej. Składał się on z dwóch głównych wystąpień. Podczas pierwszego, prezes Towarzystwa Rozwoju Małych Elektrowni Wodnych, Ewa Malicka, zachęcała do inwestowania w energię wodną, która jest dziś przecież najbardziej upowszechnionym odnawialnym źródłem energii. W drugim, Łukasz Kalina z Instytutu OZE prezentował przykłady zastosowania technologii śruby Archimedesa.

Najważniejszym przesłaniem konferencji było przypomnienie, że woda jest kluczowym zasobem, jaki posiadamy, a zrównoważone gospodarowanie nią jest niezbędne w obliczu zmian zachodzących w środowisku naturalnym. Dominowało przekonanie, że warto ulepszać jakość wody, od poziomu rzeki, po tę lecącą z kranu. Wielokrotnie podkreślono konieczność walki z mitem, że „kranówka” jest niezdrowa, źle smakuje i jest zanieczyszczona. Odczarowanie tego źródła wody pitnej jest pierwszym krokiem do zmiany sposobu myślenia o gospodarowaniu nią w szerszym wymiarze.