PAN informacje

Dnia 2 kwietnia br. w Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego odbyła się promocja monografii autorstwa Heleny Krasowskiej, Magdaleny Pokrzyńskiej i Lecha A. Suchomłynowa Świadectwo zanikającego dziedzictwa. Mowa polska na Bukowinie: Rumunia – Ukraina. Uroczyste spotkanie miało wyjątkowy charakter, było bowiem połączone z wręczeniem odznaczeń dla naukowców zajmujących się polską kulturą.

Na wniosek Fundacji Slawistycznej Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotr Gliński przyznał dr hab. Helenie Krasowskiej, prof. IS PAN (Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk) oraz  prof. Lechowi A. Suchomłynowi (Międzynarodowa Szkoła Ukrainistyki Narodowej Akademii Nauk Ukrainy) Brązowe Medale Zasłużony Kulturze Gloria Artis. Uroczystego wręczenia medali w imieniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego dokonał Dyrektor Gabinetu Ministra – Jarosław Czuba. W laudacji podkreślił zasługi odznaczonych naukowców w upowszechnianiu polskiego dziedzictwa kulturowego na arenie międzynarodowej. Dr hab. Helena Krasowska, prof. IS PAN, od wielu lat zajmuje się badaniem kultury Polaków żyjących w Rumunii i na Ukrainie, a jej prace językoznawcze uzupełniają lukę w badaniu języka polskiego – jednego z podstawowych elementów tożsamości narodowej. Prace prof. Lecha A. Suchomłynowa dotyczą rozwoju kultury polskiej w regionach wieloetnicznych. Działalność obydwojga naukowców przyczynia się do upowszechniania i ocalania polskiego niematerialnego dziedzictwa narodowego.

Dr hab. Helena Krasowska podczas uroczystości wręczenia odznaczeń. Fot. D. Deykun

Autorzy podczas promocji monografii. Fot. D. Deykun

Nad przebiegiem uroczystości w Studium Europy Wschodniej czuwał Dyrektor Studium, prof. Jan Malicki. Promocję monografii poświęconej mowie polskiej na Bukowinie Karpackiej prowadzili prof. Kazimierz Jurczak (były konsul RP w Rumunii) oraz prof. Henryk Litwin (były ambasador i konsul RP na Ukrainie). Prof. H. Litwin podkreślił znaczenie publikacji, która opisując mowę Polaków na Bukowinie i udzielając im samym „głosu” jako narratorom, „prowadzi w świat przedstawiony w jego esencji”. Prof. K. Jurczak zwrócił uwagę na to, że monografia, będąca wynikiem wieloletnich badań prowadzonych w Rumunii i na Ukrainie, „przywraca jedność narracji o Polakach na Bukowinie”.

Autorzy książki opowiedzieli o pracach badawczych, omawiając również jej efekty i zasoby, jakie dzięki realizacji badań udało im się zgromadzić. Monografia zawiera opis mowy i kultury Polaków żyjących po obu stronach granicy ukraińsko-rumuńskiej, a o jej wyjątkowości stanowi m.in. zasób materiałów źródłowych: wywiady przeprowadzone w 58 miejscowościach, w których wzięło udział 358 osób, 260 godzin nagrań (spisanych w postaci 4500 stron transkrypcji półortograficznej), 20 228 fotografii i skanów. Badania terenowe w latach 2015–2018 prowadził interdyscyplinarny, międzynarodowy zespół, którym kierowała Helena Krasowska. Monografia, wydana przez Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, jest nie tylko pierwszym całościowym opracowaniem dotyczącym języka i kultury Polaków na Bukowinie, lecz także niezwykłym wydawnictwem zawierającym obszerne fragmenty wywiadów, zdjęcia i nagrania, które dołączone zostały do niej na specjalnym pendrivie. Książka została wydana w twardej oprawie, niezwykle starannie pod względem edytorskim. Stanowi opis zanikającego dziedzictwa, ale jej wydanie, co podkreślił prof. H. Litwin, ocala opisywaną kulturę i mowę Polaków z Bukowiny.

Oprac. Karina Stempel-Garncarczyk