PAN informacje

Zespół naukowców z Instytutu Inżynierii Chemicznej PAN w Gliwicach opracował nowatorską metodę utylizacji metanu z powietrza wentylacyjnego kopalń węgla kamiennego. Stworzona przez zespół technologia TFRR – Termiczny Reaktor Rewersyjny (ang. Thermal Flow Reversal Reactor) nie powoduje tworzenia się toksycznych gazów takich jak tlenki azotu czy tlenek węgla.

Podpis pod zdjęciem: Termiczny Reaktor Rewersyjny. Fot. Anna Pawlaczyk-Kurek

Metan jest drugim co do wielkości czynnikiem wpływającym na wzrost temperatury na Ziemi. Źródłem emisji gazów cieplarnianych pochodzenia niebiologicznego w atmosferze jest nie tylko spalanie paliw kopalnych, ale również ich wydobycie. Ogromne ilości metanu są uwalniane do atmosfery z szybów wentylacyjnych kopalń węgla kamiennego. Szacuje się, że rocznie w samych polskich kopalniach wydziela się około 900 mln m3 metanu, z czego około 70% tej ilości wydostaje się do atmosfery w postaci mieszaniny składającej się z powietrza i właśnie metanu. Metan uwalniany do atmosfery wzmaga efekt cieplarniany i jest marnowanym cennym źródłem energii.

Technologia TFRR

„Taka mieszanina może być brana pod uwagę jako alternatywne paliwo do produkcji energii przy pomocy nowoczesnych rewersyjnych technologii spalania” – podkreśla dr hab. inż. Krzysztof Gosiewski z Instytutu Inżynierii Chemicznej PAN w Gliwicach. Zespół naukowców i inżynierów pod jego kierunkiem opracował nowatorską technologię TFRR umożliwiającą utylizację metanu z powietrza wentylacyjnego kopalń węgla kamiennego z jednoczesną produkcją ciepła. Technologia ta umożliwia spalanie niskostężonych mieszanin metan-powietrze w temperaturach nie powodujących tworzenia się toksycznych gazów takich, jak tlenki azotu czy tlenek węgla.

Technologia TFRR pracuje bez potrzeby zasilania dodatkowym paliwem już od 0,2 % objętości metanu. Ponadto, jeżeli stężenie tego gazu w mieszaninie zasilającej reaktor przekracza wartość 0,4 % objętości to, oprócz samej utylizacji tego gazu, można skutecznie odzyskiwać ciepło wytwarzanie podczas reakcji i wykorzystać je do innych celów.

Nagrody i wyróżnienia

Technologia TFRR opracowana w IICh PAN w Gliwicach została wyróżniona złotym medalem na XIII Międzynarodowych Targach Wynalazków i Innowacji INTARG®2020 Online, oraz złotym medalem i nagrodą specjalną na International Invention and Trade Expo 2020 Online w Londynie.