Jak wyglądały dinozaury?
-
Nadrzędna kategoria: Wiadomości Naukowe
Rekonstrukcje dinozaurów i innych prehistorycznych stworzeń to sztuka opierająca się na odkryciach paleontologicznych. O tym jak stan wiedzy naukowej wpływa na odtwarzanie wyglądu wymarłych zwierząt opowiada artykuł „Jak ożywić dinozaura” Agnieszki Kapuścińskiej z Muzeum Ewolucji Instytutu Paleobiologii PAN w najnowszym numerze magazynu PAN „Academia” poświęconym nauce i sztuce.
Punktem wyjścia dla rekonstrukcji dinozaurów są znaleziska paleontologiczne. Na ich podstawie odtwarza się wygląd szkieletu. Tkanki miękkie są rekonstruowane w analogii do budowy współczesnych zwierząt, tak samo jak wygląd skóry, kolor i pokrycie ciała, które są zapożyczane od kręgowców zamieszkujących podobne środowiska np. krokodyli czy ptaków. Sposób poruszania się dinozaurów pozwalają odkryć techniki komputerowe i odnalezione tropy.
Prawdziwe oblicze dinozaurów
W artykule Agnieszki Kapuścińskiej przeczytamy o procesie odtwarzania wyglądu prehistorycznych zwierząt począwszy od XIX wieku, kiedy zaczęto badać ich – przeważnie niekompletne – szczątki. Przytacza przykład iguanodona, którego przypuszczalny wygląd zmieniał się na przestrzeni wieków: od olbrzymiego legwana, przez skrzyżowanie kangura z emu aż po współczesną wizję. Zmiany w wiedzy naukowej pokazują także dwa szkielety tarbozaura w Muzeum Ewolucji, z czego jeden złożony został w latach 60. w nieaktualnej już pozycji kangura, drugi zaś, nowszy, stoi w poprawnej z ułożonym horyzontalnie kręgosłupem.
Jak zauważa autorka, „oglądając wystawy muzealne czy filmy popularnonaukowe, należy pamiętać, że każda rekonstrukcja to jedynie propozycja wyglądu wymarłego zwierzęcia. Oparta na naukowej hipotezie, może być podważona i poddana rewizji przez badaczy dysponujących nowymi dowodami. To, że wizerunki dinozaurów zmieniają się, odzwierciedla działanie samego procesu naukowego i pokazuje, że w tym temacie możemy oczekiwać kolejnych, ekscytujących zmian”.
Twórczyni prehistorycznych stworzeń
Muzeum Ewolucji PAN gromadzi liczne rekonstrukcje (m.in. silesaurusa, polonosuchusa i australopiteka), których autorką jest rzeźbiarka Marta Szubert. Reportaż o jej pasji i pracy związanej z rekonstrukcjami prehistorycznych stworzeń zrealizowany przez Dawida Myśliwca jest dostępny na kanale „Uwaga, naukowy bełkot”.