Jakie działania trzeba podjąć, by ograniczyć emisję dwutlenku węgla w transporcie? Odpowiedzi przynosi raport z 2019 r. opracowany przez Radę Doradczą Europejskich Akademii Nauk (EASAC).

EASAC (ang. European Academies’ Science Advisory Council) zrzesza naukowców z krajów członkowskich Unii Europejskiej oraz Norwegii i Szwajcarii. To ważny głos doradczy w unijnych dyskusjach. Polska Akademia Nauk jest aktywnym członkiem EASAC.

Raport o tzw. dekarbonizacji transportu poznaliśmy w marcu. Potwierdza on, że nie ma jednego uniwersalnego rozwiązania, które mogłoby szybko zredukować emisję gazów cieplarnianych (z transportu) do niemal zera. Wskazuje też, że transport będzie coraz silniej sprzężony z wytwarzaniem energii elektrycznej. Jednocześnie zauważa, że kluczową rolę dla pożądanego efektu będzie miało źródło energii elektrycznej (z paliw kopalnych vs. energia tzw. odnawialna).

Poniższy rysunek pochodzi z raportu EASAC i przedstawia zakres emisji CO2 w cyklu dla różnych typów pojazdów i paliw.

Rysunek 3.4 Wartości szacuje się dla przeciętnego pojazdu klasy średniej, na podstawie 220 000 km. (Odtworzone dzięki uprzejmości Europejskiej Agencji Środowiska (EEA 2016a).) Legenda: Petrol - benzyna, Renewable electricity - energia odnawialna, Coal electricity - energia elektryczna z węgla

Zalecenia EASAC

Wg autorów raportu obecna polityka i praktyki gospodarcze są dalekie od osiągnięcia celów Porozumienia Paryskiego (pierwszego światowego kompromisu w sprawie ograniczenia zmian klimatu).

Zdaniem ekspertów zmiany powinny obejmować:

1. ograniczenie zapotrzebowania na transport,
2. przeniesienie transportu z pojazdów o wysokiej emisji gazów cieplarnianych na te bardziej wydajne,
3. rozwój i wykorzystanie pojazdów bezemisyjnych (głównie elektrycznych), przy jednoczesnej dekarbonizacji produkcji energii elektrycznej.

Wspomniane działania są wyzwaniem, ale też ogromną szansą dla przemysłu i firm. Ich efektem mogą być bowiem nowe produkty i usługi, nowe modele biznesowe oraz nowe miejsca pracy.

Ile czasu na zmiany

Raport EASAC zaleca natychmiastowe działania w okresie przejściowym, a także zrównoważone działania w perspektywie długoterminowej.

Wg autorów dokumentu redukcję emisji gazów cieplarnianych (głównie CO2) należy przyspieszyć w ciągu najbliższych 10–15 lat. W tym czasie musi nastąpić dekarbonizacja sektora energii elektrycznej. Z kolei odnowienie obecnej floty pojazdów zajmie około 20 lat.

Ponadto potrzebne jest pilne wsparcie polityczne dla innych krótkoterminowych opcji, które mogłyby szybko zmniejszyć emisje. Chodzi m.in. o ograniczenie zapotrzebowania na transport, przeniesienie pasażerów i towarów do niskoemisyjnych środków transportu oraz poprawę konstrukcji pojazdów i efektywności układów napędowych poprzez wprowadzenie hybryd.

Geneza raportu EASAC

W lipcu 2017 r. grupa 18 ekspertów (nominowanych przez krajowe akademie naukowe) spotkała się z przedstawicielami Komisji Europejskiej, aby omówić dekarbonizację transportu.

Stwierdzono wówczas, że EASAC ma się skupić na największym wyzwaniu, jakim jest transport drogowy. Raport z marca 2019 analizuje właśnie ten obszar. Krótko wspomina też o transporcie kolejowym, morskim i lotniczym.

Raport EASAC – pełna treść do pobrania

Źródło informacji i grafik: EASAC