Woda a zmiany klimatu. Raport ONZ z okazji Światowego Dnia Wody 2020

Nadrzędna kategoria: Wiadomości Naukowe
w Nauki ścisłe i nauki o Ziemi

Zrównoważona gospodarka wodna pozwala przystosować się do zmian klimatu i skuteczniej wpływać na ich przebieg. Taką diagnozę stawiają autorzy dokumentu i wzywają kraje do pilnego podjęcia konkretnych działań.

WWDR_2020_epostcard.jpg

„Woda a zmiany klimatu” to hasło tegorocznego Światowego Dnia Wody. Tak samo zatytułowany jest najnowszy raport ONZ, udostępniony w internecie 22 marca. To najważniejszy dokument o stanie zasobów wodnych świata.

„Woda a zmiany klimatu”. Raport ONZ o gospodarce wodnej na świecie

Badania naukowe nie pozostawiają wątpliwości: zmiany klimatu postępują i mają coraz większy wpływ na nasze życie. Tempo tych zmian zagraża bezpośrednio podstawowemu prawu milionów ludzi do dostępu do wody i odpowiednich warunków sanitarnych.

Cenna woda

Przypomnijmy: 2,2 mld ludzi nie ma dziś dostępu do bezpiecznych zasobów wody pitnej. 55% światowej populacji żyje bez dostępu do bezpiecznie zarządzanych usług sanitarnych. W ciągu ostatniego stulecia zużycie wody wzrosło sześciokrotnie. Prognozy mówią, że zapotrzebowanie przemysłu na wodę wzrośnie o 24% do 2050 r. Szacuje się, że 80-90% ścieków na świecie trafia do środowiska bez jakiejkolwiek formy oczyszczania.

Zasadnicze zmiany w obiegu wody na świecie to wielkie wyzwanie dla produkcji energii, bezpieczeństwa żywnościowego, zdrowia, rozwoju gospodarczego i walki z biedą.

Jakość wody a ekosystemy

Pogorszenie jakości wody na skutek ocieplenia klimatu to główna przyczyna utraty różnorodności biologicznej. Zagrożonych jest wiele ekosystemów, w szczególności lasy i mokradła. „Upraszczając, możemy powiedzieć, że wyższe temperatury powodują zmniejszenie stężenia tlenu rozpuszczonego w wodzie. W efekcie zmniejsza się zdolność wód do samooczyszczania” – komentuje prof. Paweł Rowiński, wiceprezes PAN i hydrolog.

Również częstsze występowanie powodzi i susz wpływa na jakość wód. „Powodzie zwiększają ryzyko szybkiego przenoszenia zanieczyszczeń. Natomiast niskie stany wód spowodowane suszami oznaczają wyższą koncentrację zanieczyszczeń” – tłumaczy profesor.

Co można zrobić

Autorzy raportu ONZ zwracają uwagę, że gospodarka wodna powinna adaptować się do zmian klimatu. Chodzi o przeciwdziałanie skutkom powodzi, czy rozwiązanie problemu niedoboru wody w rolnictwie i przemyśle.

Z drugiej strony gospodarka wodna może odegrać ważną rolę w łagodzeniu zmian klimatu, wpływając na oszczędność energii, a tym samym ograniczenie emisji gazów cieplarnianych. W redukcji emisji pomóc mogą też zaawansowane metody oczyszczania ścieków, jednocześnie dostarczając biogaz – źródło energii odnawialnej.

Deklaracje a działania

Potrzeba walki ze zmianami klimatu poprzez lepsze zarządzanie cyklem wodnym jest dobrze rozpoznana. Większość krajów wymienia wodę wśród swoich priorytetów, ale nie proponuje konkretnych projektów. Autorzy raportu podkreślają, że zarządzanie zasobami wodnymi, a także usługi zaopatrzenia w wodę i usługi sanitarne są niedofinansowane i wymagają większej uwagi ze strony rządów.

Ważna data i cykliczne raporty

Światowy Dzień Wody obchodzimy 22 marca. Ustanowiło go Zgromadzenie Ogólne ONZ. Obchody mają zainspirować rządy, organizacje, społeczności i wszystkich ludzi do podejmowania działań na rzecz zrównoważonej gospodarki wodnej.

Co roku powstaje też raport, który zapewnia rządzącym wiedzę oraz narzędzia niezbędne do formułowania i wdrażania polityk wodnych. Tym razem tematem przewodnim są zmiany klimatu. Dokument opublikowało UNESCO w imieniu UN-Water (wyspecjalizowanej agendy ONZ).

Czytaj więcej:

Źródło informacji i grafiki: ONZ, UNESCO