PAN informacje

Artysta i naukowiec obserwują, analizują i objaśniają świat. To ich łączy. Dzieli ich forma ekspresji. Najnowszy numer magazynu „Academia” o sztuce i nauce zawiera teksty o: związkach matematyki ze sztuką; tym, co taniec może powiedzieć o ludzkim mózgu; edukacji plastycznej; architekturze; nauce prezentowanej w muzeach oraz artystyczno-naukowych przedsięwzięciach.

„Według artysty Adama Wsiołkowskiego naukowiec odkrywa byty istniejące, a byty artysty malarza są wskrzeszane z niebytu. Nie tylko nauka ze sztuką powinny się zauważać. Ten brak uwagi wśród architektów i urbanistów zaprowadził nas do zabrukowania rynków miast i pozbawienia ich zieleni i wody. Teraz dochodzi do wymuszonej rewitalizacji” – piszą we wstępie magazynu „Academia” prof. Katarzyna Turnau, biolożka, członkini korespondentka PAN, i prof. Jerzy Duszyński, prezes PAN.

Sztuka odskocznią dla techniki

Mieszanie się sztuki i techniki, a także urbanistyka i sztuka Japonii są przedmiotem wywiadu dr. Justyny Orłowskiej z prof. Andrzejem Jajszczykiem z Akademii Górniczo-Hutniczej, członkiem korespondentem PAN. Rozmówca wskazuje, że technika ułatwia tworzenie sztuki – bez techniki nie byłoby instrumentów muzycznych, fotografii i instalacji wideo. Obie dziedziny przenikają się, gdy budowle stają się obiektami zainteresowania artystów.

Sztuka społeczna jako środek aktywności obywatelskiej

Twórcy sztuki społecznej widzieli w odbiorcach partnerów do wspólnego działania. Sztuka ta rozwijała się od lat 70. do 90. XX w. W Polsce jej twórcami byli artyści zgromadzeni w Grupie Działania. Z kolei Joseph Beuys uważał, że „»każdy człowiek jest artystą«, a więc jest zdolny do kreowania zmiany w swoim otoczeniu, szczególnie na poziomie relacji społecznych. Sztukę rozumiał szeroko – jako narzędzie takiej zmiany” – pisze dr Katarzyna Niziołek z Uniwersytetu w Białymstoku. W Stanach Zjednoczonych sztuka społeczna wiązała się z ruchami feministycznymi. Dziś mamy do czynienia ze zwrotem społecznym w sztuce, który skupia się na relacjach wywoływanych i moderowanych przez artystów. Przykładem takiej twórczości w przestrzeni publicznej może być mural. A jak zmierzyć jakość sztuki społecznej? Według dr Katarzyny Niziołek wskaźnikami takimi jak zaangażowanie i użyteczność.

Autorami części tekstów numeru 3(67) „Academii” są naukowcy związani z PAN:

• 14, „Art & science: sztuka powstania życia” prof. Adama Szewczyka i dr hab. Hanny Fabczak z Instytutu Biologii Doświadczalnej PAN oraz dr. hab. Marka A. Olszańskiego z krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych;
• 20, „Sztuka i plastyka w nowoczesnym nauczaniu” prof. Urszuli Szuścik z Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN i Komisji Nauk Psychologicznych PAN;
• 44, „Sztuka odskocznią dla techniki” prof. Andrzeja Jajszczyka, członka korespondenta PAN;
• 50, „Jak ożywić dinozaura?” Agnieszki Kapuścińskiej z Muzeum Ewolucji Instytutu Paleobiologii PAN;
• 75, „Dotyczący sztuki, czyli sztuczny” prof. Katarzyny Kłosińskiej z Rady Języka Polskiego przy prezydium PAN.

Przeczytaj bezpłatnie nr 3(67) magazynu „Academia”.