Różne oblicza nauki
-
Nadrzędna kategoria: Wiadomości Naukowe
W tym roku PAN kończy 70 lat. To okazja do pogłębionej refleksji nad istotą nauki oraz zasadności istnienia akademii. Czym jest i czym może być nauka w zglobalizowanym świecie? Przeczytacie o tym w nowym numerze magazynu „Academia”.
„Przewrotny tytuł ma najnowszy numer czasopisma” – pisze we wstępie do numeru „Nauka dla nauki” prof. Jerzy Duszyński. „Mówimy w nim nie tylko o wartościach płynących z nauki, lecz także o ludziach nauki i nauce dla ludzi, podanej w przystępnej postaci. Szczególnie ten ostatni aspekt wydaje się dziś ważny, kiedy pośród natłoku informacji wcale niełatwo jest znaleźć rzetelne źródło wiedzy, wiedzę sprawdzoną”, dodaje.
Cały numer „Academii” 1/69/2022 „Nauka dla nauki” jest do pobrania ze strony PAN.
Ideał akademii
Ten numer zaczyna się od sięgnięcia w przeszłość. Przeczytamy, jakie założenia mieli twórcy pierwszych, starożytnych akademii. Na współczesne akademie nauk w skali makro spogląda prof. Antonio Loprieno, prezes stowarzyszenia ALLEA, który zastanawia się, jaką rolę mają obecnie do odegrania europejskie akademie nauk. Jak mówi w wywiadzie: „Wśród akademii europejskich dzieje się tak, że redukcja wiąże się z utratą znaczenia, podczas gdy masa krytyczna jeszcze bardziej przyciąga doskonałość. Mój apel do waszych przywódców brzmiałby więc tak: w interesie Polski uczyńcie PAN jeszcze silniejszą, a skorzystacie na tym wszyscy jako kraj”.
Teksty analizują też bardziej szczegółowo Polską Akademię Nauk. Przypominają, jak PAN zmieniała się przez dziesięciolecia oraz wskazują, jakie aspekty składają się na rozpoznawalną i uznaną markę PAN.
Wyzwania nauki
Autorzy przyglądają się akademii także z bliska. Prof. Iwona Hofman w tekście „Wspólnota uczonych” zwraca uwagę na takie pojęcia jak tożsamość, reputacja czy podmiotowość w kontekście PAN. Dowiemy się też więcej o wieloaspektowym umiędzynarodowieniu PAN oraz o zmianach wprowadzanych w nauce przez coraz większy udział kobiet w badaniach. „Academia” spogląda też w przyszłość – jakie cele, reformy i wyzwania czekają na PAN w najbliższych latach.
Obecne zagrożenia
Jaka powinna być rola nauki i naukowców w czasie istnienia ignorancji, dezinformacji i populizmu? Pisze o tym m.in. prof. Andrzej Szahaj w tekście „Nauka w dobie nowego obskurantyzmu”, gdzie rozważa możliwe przyczyny popularności antynaukowych tez oraz spadku zaufania do nauki.
Dowiemy się też więcej o rozróżnianiu manipulacji, nieprawdziwych i mylnych informacji w internecie oraz o tym, jak można wykorzystać media społecznościowe w przekazywaniu treści naukowych.
O magazynie „Academia”
„ACADEMIA” to czasopismo popularnonaukowe (kwartalnik ) Polskiej Akademii Nauk istniejące od 2003 roku (wersja anglojęzyczna). Od 2005 r. ukazuje się także po polsku. Prezentuje i promuje osiągnięcia i dorobek naukowy polskich badaczy. To magazyn tworzony przez ekspertów, którzy są autorytetami w swoich dziedzinach, a swoje pogłębione analizy piszą językiem przystępnym dla różnorodnego grona złożonego z naukowców, studentów, uczniów i wszystkich innych czytelników zainteresowanych tematyką popularnonaukową.
Każdy numer „Academii” ma swój temat przewodni, np.:
Począwszy od wydania specjalnego „Migracje” z 2015 r. całe numery oraz poszczególne artykuły można czytać online po polsku – journals.pan.pl/academiaPAN/ oraz po angielsku – journals.pan.pl/academiaPAS). Jeden lub dwa razy do roku ukazują się numery specjalne, które w pogłębiony sposób rozważają jakieś bieżące i ważne zagadnienie (np. Smog, Puszcza, Zmiany klimatu, Polska na biegunach).
Źródło informacji i zdjęć: Polska Akademia Nauk