Is the Physician-Scientist Vanishing? - sprawozdanie z międzynarodowej konferencji
-
Nadrzędna kategoria: Wiadomości Naukowe
Z inicjatywy Wiceprezesa Polskiej Akademii Nauk - prof. dr. hab. n. med. Andrzeja Górskiego 16 czerwca 2014 r. w Warszawie Polska Akademia Nauk zorganizowała międzynarodową konferencję „Is the Physician-Scientist Vanishing?”, w toku której główny referat wprowadzający wygłosił Andrew I. Schafer, profesor medycyny z Wydziału Hematologii/Onkologii Medycznej Weill Cornell Medical College w Nowym Jorku, autor książki poświęconej tematowi konferencji.
Celem konferencji było przedstawienie znaczenia pracy naukowej w rozwoju współczesnej medycyny i jej roli w dydaktyce, analiza zjawiska spadku zainteresowania lekarzy pracą badawczą oraz omówienie bieżącej sytuacji w tym zakresie przez przedstawicieli największych uczelni medycznych w Polsce wraz z zaproszonymi wysokiej klasy ekspertami z zagranicy.
W konferencji wzięło udział blisko 80 osób, w tym prof. Włodzisław Duch, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, prof. Michał Kleiber, Prezes PAN, prof. Maciej Żylicz, Prezes Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, prof. Marian Zembala, Przewodniczący Rady Naukowej przy Ministrze Zdrowia, prof. Bartosz Karaszewski, Przewodniczący Akademii Młodych Uczonych PAN, lek. Filip Dąbrowski, Przewodniczący Samorządu Doktorantów Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, przedstawiciele władz największych uczelni medycznych w kraju oraz duża grupa studentów i doktorantów kierunków medycznych. Konferencja skupiła zatem bardzo reprezentatywne środowisko uczonych młodego i starszego pokolenia z Europy i USA.
Podczas konferencji miała miejsce bardzo interesująca i stojąca na wysokim poziomie merytorycznym dyskusja panelowa, w której przedstawiono aktualne problemy, jakie napotykają lekarze rozważający możliwość podjęcia pracy naukowej. Analizowano opcje, jakie są możliwe celem zwiększenia zainteresowania lekarzy działalnością naukową. W swoim wystąpieniu „To be or not to be (a scientist)?” prof. Górski podkreślał, że w wielu przypadkach tylko lekarz jest w stanie właściwie zdefiniować istotę problemu na podstawie dokonanych obserwacji klinicznych, a następnie podjąć próbę jego rozwiązania. Być może mamy też do czynienia z zanikiem modelu tzw. „triple threat”, w którym lekarz dzielił dzień pracy na dydaktykę, zajęcia kliniczne, a następnie naukę – w obecnych realiach jest to niezwykle trudne, o ile w ogóle możliwe.
Podsumowując konferencję, prof. A. Schafer podziękował Polskiej Akademii Nauk za zorganizowanie tego ważnego wydarzenia w Warszawie i przywołał główne argumenty potwierdzające ważną rolę lekarzy-badaczy zarówno w naukach medycznych, jak i w praktyce lekarskiej. Jednym z nich jest fakt, że połączenie praktyki lekarskiej z pracą badawczą pozwala zachować naukowcom cenną pokorę i świadomość tego, jak bardzo złożone są problemy i potrzeby wszystkich pacjentów. Kontakt z pojedynczymi pacjentami stanowi wyzwanie dla umiejętności badacza, który zwykle może skupić się zaledwie na jednym z wielu problemów i rozpoznać objawy, co nie równa się rzeczywistemu wyjaśnieniu dolegliwości. W 2014 roku poziom niepewności w naukach medycznych jest wciąż bardzo wysoki, choć szacuje się, że wiedza medyczna wzrasta dwukrotnie co każde trzy lata, a za pięć lat będzie wzrastać dwukrotnie co 70 dni. Mimo ogromnego tempa rozwoju, nauka jest jeszcze daleko od poznania mechanizmów powstawania chorób. Dlatego praktykujący lekarze powinni nie tylko wykazywać się uważnością i dociekliwością, ale także na bieżąco śledzić postępy naukowe w swojej dziedzinie. Aby pacjenci mogli skorzystać z rozwoju najnowszych technologii, takich jak sekwencjonowanie genomu, epigenomika i robotyka, niezbędny jest łącznik między najnowszymi badaniami a praktyką. Tę lukę mogą pomóc wypełnić właśnie badacze będący jednocześnie praktykującymi lekarzami; praktyczne zastosowanie nowych osiągnięć naukowych może okazać się niemożliwe w sytuacji drastycznego spadku liczby pracowników o takim profilu. Prof. Schafer podkreślił, że konieczne jest przedyskutowanie tego problemu na arenie międzynarodowej, a konferencja zorganizowana z inicjatywy PAN stanowi cenny początek debaty i wymiany doświadczeń w tym zakresie między Europą i Stanami Zjednoczonymi.
W konkluzji uznano, że możliwe są rozwiązania finansowe (oczywiście wzrost finansowania nauk medycznych) oraz organizacyjne (np. wprowadzenie obowiązkowego okresu pracy naukowej w czasie odbywania rezydentury - jak wskazał prof. Trojanowski, w specjalizacji z neurochirurgii taki okres już istnieje), jak również działalność na polu deontologii i etyki wspierająca motywację młodych adeptów medycyny, których wypadkową może być poprawa sytuacji.
Następnego dnia na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym odbyło się seminarium PAN-WUM dla studentów i doktorantów z udziałem Prof. Lloyda B. Minora, Dziekana Wydziału Lekarskiego Stanford University School of Medicine oraz Prof. Darrella G. Kircha, Prezesa Association of American Medical Colleges. Prof. Minor przedstawił, jak powinno się realizować misję lidera w świecie akademickim. Prof. Kirch dyskutował problem stale pogłębiającego się dystansu pomiędzy wzrostem nakładów na opiekę zdrowotną, a wzrostem dochodu narodowego (co jest szczególnie drastyczne w USA, lecz pokazywał również dane dla innych krajów, w tym dla Polski). Seminarium stało na bardzo wysokim poziomie, również z uwagi na bardzo aktywny udział młodzieży medycznej WUM oraz znakomitą angielszczyznę pytań i głosów w dyskusji.
Prezentacje (do pobrania):
Prof. Andrew I. Schafer Is the Physician-Scientist Vanishing?
Prof. Richard Frackowiak Training physician scientists - planning for the future
Dr. Tomasz Dyląg The role of physician scientists from the EU health research perspective
Prof. Bernard Charpentier PU-PH MD/PhD: an endangered species in France?
Prof. Andrzej Górski To be or not to be (a scientist)?
Prof. Lloyd Minor The Academic Medical Center in the Century of Biomedicine
Wyniki ankiety po konferencji Is the Physician-Scientist Vanishing?
