PAN informacje

Prof. Marcin Nowotny oraz prof. Bartosz Grzybowski – obaj z instytutów PAN – otrzymali Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. To jedne z najważniejszych polskich nagród naukowych, które w tym roku przyznano po raz 31.

Prof. Marcin Nowotny

Profesor Marcin Nowotny z Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie otrzymał Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w obszarze nauk o życiu i o Ziemi. Doceniono go za wyjaśnienie molekularnych mechanizmów rozpoznawania uszkodzeń DNA oraz ich naprawy.

Prof. Marcin Nowotny jest biologiem molekularnym. Opisał strukturę, scharakteryzował funkcję i wyjaśnił mechanizm działania kilku kluczowych dla biologii komórki białek i kompleksów białkowych, które wchodzą w interakcje z kwasami nukleinowymi i uczestniczą w naprawie DNA. Wyniki tych prac zostały opisane w szeregu wysoko cytowanych publikacji naukowych.

Laureat wielu nagród i wyróżnień, w tym EMBO Installation Grant oraz Howard Hughes Medical Institute. Kierowana przez niego grupa włączała się w poszukiwania terapii przeciw koronawirusowi SARS-CoV-2. Członek wielu międzynarodowych organizacji, w tym członkiem wielu międzynarodowych towarzystw naukowych, takich jak: Academia Europaea czy European Molecular Biology Organization (EMBO).

Wcześniej był związany m.in. z Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN oraz Instytutem Biochemii i Biofizyki PAN.

Prof. Bartosz Grzybowski

Profesor Bartosz Grzybowski z Instytutu Chemii Organicznej PAN w Warszawie i Ulsan National Institute of Science and Technology w Ulsan w Republice Korei otrzymał Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w obszarze nauk chemicznych i o materiałach. Wyróżniono go za opracowanie i empiryczną weryfikację algorytmicznej metodyki planowania syntezy chemicznej.

Prof. Grzybowski jest chemikiem. Spośród dotychczasowych jego odkryć wyróżniają się te dotyczące komputerowo zaplanowanej syntezy organicznej oraz wykorzystania sztucznej inteligencji do przewidywania przebiegu reakcji chemicznych i odkrywania nowych związków, mogących znaleźć zastosowanie jako leki.

Doktoryzował się na Uniwersytecie Harvarda, gdzie rozpoczął poszukiwanie możliwości wykorzystania metod obliczeniowych przewidujących lepsze sposoby do syntezy trudnych cząsteczek organicznych. Wyróżniony kilkunastoma najważniejszymi amerykańskimi i europejskimi nagrodami naukowymi dla najwybitniejszych chemików m.in.: Nagrodą American Chemical Society Division of Colloid and Surface Chemistry Unilever Award, Nanoscience Prize, Nagrodą Feynmana w kategorii nanotechnologii, Nagrodą NIH ASPIRE. Członek brytyjskiego Królewskiego Towarzystwa Chemicznego. Reprezentował Polskę na 23. Kongresie Solvaya, jako pierwszy polski wykładowca od czasu Marii Skłodowskiej-Curie. Autor cenionych, licznie cytowanych prac naukowych (indeks Hirscha 81).

To też czwarta Nagroda FNP przyznana naukowcowi zatrudnionemu w Instytucie Chemii Organicznej PAN. Wcześniej wyróżnienie otrzymali także profesorowie Mieczysław Mąkosza, Karol Grela oraz Daniel Gryko.

Pozostali laureaci

W obszarze nauk humanistycznych i społecznych wyróżniono prof. Adam Łajtara z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego. Otrzymał on Nagrodę FNP 2022 za interpretację źródeł epigraficznych, ukazującą religijne i kulturowe aspekty funkcjonowania średniowiecznych społeczności zamieszkujących Dolinę Nilu.

W tym roku nie przyznano nagrody w obszarze nauk matematyczno-fizycznych i inżynierskich.

O nagrodzie FNP

Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej przyznawane są od 1992 roku. To indywidualna nagroda przez Radę FNP w drodze konkursu. Otrzymują ją badaczki i badacze za szczególne osiągnięcia i odkrycia naukowe. Ich dokonania otwierają nowe perspektywy poznawcze oraz wnoszą wkład w postęp cywilizacyjny i kulturowy Polski. Grono laureatów, łącznie z tegorocznymi nagrodzonymi, liczy już 113 osób.

Nagrody przyznawane są w czterech kategoriach. Każdy laureat otrzymuje po 200 tys. zł.

Uroczystość wręczenia tegorocznych nagród odbędzie się 7 grudnia (środa). Organizatorzy zapewniają transmisję online.

Źródło informacji: Fundacja na rzecz Nauki Polskiej

Zdjęcia: Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej, Fundacja na rzecz Nauki Polskiej