PAN informacje

Jakub Ostałowski

Osoby reprezentujące strony w sporze o Puszczę Białowieską miały okazję usiąść przy jednym stole podczas posiedzenia Komisji Ochrony i Zarządzania Zasobami Przyrodniczymi działającej przy Oddziale Polskiej Akademii Nauk w Olsztynie i Białymstoku, które odbyło się 15 września. Zdaniem komisji – pisze dr hab. Jakub Borkowski – kompromis w tym konflikcie jest możliwy do wypracowania.

W świadomości publicznej (kreowanej głównie przez media) spór ten jest najczęściej przedstawiany jako konflikt między „leśnikami” a „ekologami”, a kontrowersje między nimi wywołują kwestie związane z wycinką świerków zaatakowanych przez korniki. Okazuje się to nie do końca prawdą. Zauważane w ostatnich miesiącach napięcie to tak naprawdę wieloletni spór pomiędzy zwolennikami ingerencji w naturalne procesy zachodzące w lasach Puszczy Białowieskiej oraz prowadzenia w niej gospodarki leśnej a rzecznikami ścisłej ochrony całego obszaru tego unikatowego lasu.

I tak podczas posiedzenia KOiZZP głos zabierali: jako przedstawiciel rzeczników użytkowania lasu w Puszczy pan Krzysztof Oniszczuk, naczelnik Wydziału Ochrony Ekosystemów Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku oraz reprezentujący środowisko zwolenników ochrony Puszczy na całym jej obszarze pan dr Przemysław Chylarecki z Muzeum Instytutu Zoologii PAN w Warszawie, działający również w Fundacji Greenmind. Członkowie Komisji z zainteresowaniem wysłuchali też stanowiska, zwykle pomijanych w sporze środowisk lokalnych, przedstawionego przez pana Jerzego Siraka, burmistrza miasta Hajnówka.

Leśnicy uważają, że część Puszczy powinna być chroniona, na części jednak można – ich zdaniem – z powodzeniem prowadzić racjonalną gospodarkę leśną. Podobnego zdania są lokalne samorządy, których zdaniem wyłączenie Puszczy z użytkowania rębnego oznacza utratę wielu miejsc pracy. Zwolennicy całkowitej ochrony Puszczy podkreślają z kolei, że jest to najmniej przekształcony las pierwotny na niżu, a jego ochrona zapewni naturalność procesów w nim zachodzących. Wspomniane wystąpienia wywołały ożywioną dyskusję członków Komisji, potwierdzającą złożoność i wielowątkowość zagadnienia. Spotkanie pokazało również, że osiągnięcie kompromisu między stronami sporu wymaga inicjatywy, aby strony usiadły do rozmów.

Konflikty między zwolennikami racjonalnej eksploatacji zasobów przyrodniczych a środowiskami opowiadającymi się za ich ochroną są w świecie częste i całkowicie zrozumiałe. Ich rozwiązywanie jest w dużej mierze kwestią gotowości różnych grup interesariuszy do kompromisu. Zdaniem Komisji, również w sporze o Puszczę Białowieską kompromis jest możliwy do wypracowania.

dr hab. Jakub Borkowski, prof. UWM

przewodniczący KOiZZP

przy Oddziale PAN w Olsztynie i w Białymstoku