PAN informacje

Rok 2018 był kolejnym rokiem prowadzenia przez zagraniczne stacje naukowe Polskiej Akademii Nauk intensywnej działalności na rzecz pogłębienia współpracy polskich naukowców z badaczami krajów, w których mieszczą się siedziby stacji, jak również na rzecz promowania polskiej nauki poza granicami kraju.

Centrum Badań Historycznych PAN w Berlinie

Działalność CBH PAN w roku 2018 koncentrowała się na projektach poświęconych 100-leciu odzyskania przez Polskę niepodległości oraz realizacji polsko-niemieckiego projektu podręcznika szkolnego do nauczania historii. Ze szczególnie pozytywnym echem w kraju goszczącym spotkała się zorganizowana przez CBH PAN międzynarodowa konferencja: "Niedokończona wojna? Doświadczenie I wojny światowej i konstruowanie polskości" (Berlin, 21-22.06.2018). Jej uczestnicy poddali analizie biografie i wydarzenia historyczne konstruujące i dekonstruujące różne koncepcje „polskości”, a także doświadczenia wojenne różnych grup społecznych. Innym ważnym projektem zrealizowanym w roku 2018 przez CBH PAN była międzynarodowa konferencja Wspólnej Polsko-Niemieckiej Komisji Podręcznikowej: "II wojna światowa w dydaktyce historycznej: wiedza, sposoby nauczania i formy prezentacji" (Zamość, 23-26.05.2018). Jej celem była dyskusja nad najnowszymi badaniami dotyczącymi II wojny światowej i możliwością ich prezentacji w dydaktyce szkolnej w Polsce i Niemczech. Konferencji towarzyszyły warsztaty z udziałem nauczycieli historii z obu krajów, na których analizowano wybrane rozdziały przygotowywanego do druku 4. tomu podręcznika "Europa nasza historia/Europa unsere Geschichte".

Konferencja "II wojna światowa w dydaktyce historycznej: wiedza, sposoby nauczania i formy prezentacji" (Zamość, 23-26.05.2018)

Oprócz intensywnych prac redakcyjnych CBH PAN prowadziło również intensywną działalność wydawniczą, której efektem są następujące pozycje: "Polen in der Europäischen Geschichte", Band 3, Lief. 1-2, Hiersemann Verlag 2018; "Ludwik Hirszfeld, Geschichte eines Lebens", Schöningh Verlag.

Łącznie CBH - jako główny organizator - zrealizowało 2 duże międzynarodowe konferencje, 4 międzynarodowe warsztaty naukowe i dydaktyczne, 2 prezentacje publikacji książkowych oraz szereg wykładów publicznych i dyskusji panelowych.

 

Biuro Promocji Nauki PolSCA PAN w Brukseli

W roku 2018 zespół Biura Promocji Nauki PolSCA PAN w Brukseli aktywnie uczestniczył w ponad 70 seminariach, konferencjach i wizytach studyjnych. Pośród nich warto wymienić organizację seminarium poświęconego polskim reprezentacjom biznesu w Brukseli. Pierwsza część spotkania odbyła się w Parlamencie Europejskim i objęła prezentację stacji zagranicznych PAN w Paryżu i Brukseli jako podmiotów realizujących zadania dyplomacji naukowej; zaprezentowano również wyniki badań opublikowanych w książce "Reprezentacja interesów gospodarczych i społecznych w UE" pod red. U. Kurczewskiej i K. Jasieckiego. Drugą część seminarium, zorganizowaną we współpracy ze Stałym Przedstawicielem RP w Brukseli, stanowiła debata „Lobbing w UE” z udziałem autorów książki i pracowników instytucji UE.

Seminarium „Polskie reprezentacje biznesu w Brukseli”: pracownicy Biura PolSCA w Brukseli oraz Stacji PAN w Paryżu (Bruksela, 1.03.2018)

 

Ponadto wspólnie z Ambasadą RP w Brukseli biuro PolSCA zorganizowało konferencję "Women in Science. Past and Present" oraz było partnerem merytorycznym wydarzenia "3Revolution: Reduce-Reuse-Recover", podczas którego dyrektorka PolSCA dr. hab. Małgorzata Molęda-Zdziech uczestniczyła w dyskusji panelowej "Poland for European Innovations". Należy również podkreślić aktywny udział Biura w VIII Europejskim Forum Nowych Idei w Sopocie, w ramach którego dr. hab. M. Molęda-Zdziech moderowała panel o polskim lobbingu w Brukseli oraz uczestniczyła w dyskusji panelowej o polskich liderach biznesu, a także obecność Biura PolSCA na Festiwalu Nauki w Jabłonnie. Biuro organizowało również czerwcowe seminarium na temat Horyzontu Europa w ramach sieci IGLO (Informal Group of RTD Liaison Offices), a także szkolenia na temat programów ramowych dla administratorów projektów międzynarodowych z polskich instytucji badawczych. W 2018 roku zainicjowano cykl spotkań dla przedstawicieli polskich biur regionalnych w Brukseli – tematem jednego z dziesięciu spotkań była kwestia „inteligentnych miast” – oraz nawiązano współpracę ze Stacją PAN w Paryżu, w ramach której odbyły się dwie wizyty studyjne, prezentacja obu stacji w Parlamencie Europejskim oraz debata o dyplomacji naukowej w praktyce podczas Festiwalu Nauki w Jabłonnie.

 

Przedstawicielstwo PAN w Kijowie

Przedstawicielstwo „Polska Akademia Nauk” w Kijowie w 2018 roku kontynuowało działalność wspierającą kontakty naukowe między Polską a Ukrainą oraz popularyzację nauki. Główną formą działalności Przedstawicielstwa w 2018 roku była współorganizacja konferencji naukowych, seminariów i wykładów z udziałem polskich uczonych m.in. w Kijowie, Lwowie, Charkowie i Odessie.

Rezultatem tych spotkań jest intensyfikacja współpracy dwustronnej, wspólne prace naukowe, i zawiązywanie konsorcjów w celu wspólnego wnioskowania o dofinansowanie projektów naukowych.

W roku 2018 Przedstawicielstwo było współorganizatorem około 30 międzynarodowych konferencji naukowych z udziałem polskich uczonych. Działalność Przedstawicielstwa PAN w Kijowie jest ważnym elementem systemu rozwijania współpracy naukowej między Polską i Ukrainą. Pięcioletnia już działalność Przedstawicielstwa jest szeroko doceniana w Ukrainie. Jednym z ważnych wydarzeń współorganizowanych w tym roku przez Przedstawicielstwo PAN było seminarium prof. dr hab. n.m. Marka Krawczyka, które odbyło się dnia 19.11.2018 r. w Narodowym Uniwersytecie Medycznym im. Bohomolca w Kijowie. Prof. Krawczyk wygłosił wówczas wykład dotyczący problemów transplantacji wątroby, a także uczestniczył w kilku spotkaniach, na których omawiano współpracę naukową w zakresie medycyny pomiędzy Polską i Ukrainą.

Wykład prof. dr hab. n.m. Marka Krawczyka w Narodowym Uniwersytecie Medycznym im. Bohomolca (Kijów, 19.11.2018).

 

Stacja Naukowa PAN w Paryżu

PAN Stacja Naukowa w Paryżu prowadzi dynamiczną działalność na rzecz promocji nauk ścisłych, medycznych, a także nauk społecznych i humanistycznych. Od początku 2018 r. jednostka zorganizowała 87 wydarzeń: konferencji, wykładów, warsztatów, prezentacji wyników badań oraz programów grantowych. Towarzyszyły im wystawy i koncerty, a także spotkania z wybitnymi postaciami kultury i projekcje filmów. Plejadę tegorocznych gości stacji otwiera prof. Jean-Pierre Sauvage, laureat nagrody Nobla w dziedzinie chemii (2016 r.), którego odczyt zainaugurował jedno z ważniejszych wydarzeń 2018 roku, tzn. Polsko-francuskie Assises w dziedzinie chemii. W konferencji uczestniczyło kilkudziesięciu wybitnych naukowców, a jej celem było upowszechnianie osiągnięć polskiej nauki, a także zintensyfikowanie wymiany naukowej i promocja młodych polskich badaczy.

 

Polsko-francuskie Assises w dziedzinie chemii (Paryż, 15.03.2018)

 

W programie wydarzeń roku 2018 wyróżnia się cykl związany ze stuleciem odzyskania przez Polskę niepodległości. Stacja zainicjowała i zorganizowała trzy konferencje, współorganizowała koncert jubileuszowy w Madeleine, zaś przy Lauriston odbył się koncert poświęcony Ignacemu Paderewskiemu.

Stacja intensywnie współpracuje z instytucjami naukowymi działającymi we Francji, m.in.: z CNRS, Sorbonne Université, EHESS, INALCO, Centre de recherches du Château de Versailles, Biblioteką Polską w Paryżu. Wizyty studyjne jesienią 2018 roku na kampusach badawczych w Grenoble i Orleanie były z kolei okazją do zapoznania się z różnymi modelami współpracy w ramach konsorcjów badawczych. W 2018 r. w Stacji promowane były polskie badania naukowe, zwłaszcza w dziedzinie chemii, nauk o zdrowiu, socjologii, językoznawstwa, stosunków międzynarodowych i historii sztuki. Nawiązano również współpracę z Biurem Promocji Nauki PolSCA w Brukseli, w ramach której odbyły się dwie wizyty studyjne, prezentacja obu stacji w Parlamencie Europejskim oraz debata o dyplomacji naukowej w praktyce podczas Festiwalu Nauki w Jabłonnie.

 

Stacja Naukowa PAN w Rzymie

Stacja zagraniczna Polskiej Akademii Nauk w Rzymie wpisuje się w szerszą panoramę zagranicznych instytutów i akademii prowadzących działalność naukową na terenie Włoch i skupiających się wokół Międzynarodowego Zrzeszenia Instytutów Archeologicznych, Historycznych i Instytutów Historii Sztuki. W 2018 roku wspólną inicjatywą tych zagranicznych placówek była organizacja IV edycji Miesiąca Kultury Międzynarodowej. Żywa jest także współpraca stacji z Instytutem Polskim w Rzymie, która w roku 2018 zaowocowała zorganizowaniem panelu dyskusyjnego Między Polską a Włochami. Sztuki plastyczne i design oraz cyklu konferencji "Awangarda polska. Kultura i sztuka po odzyskaniu niepodległości". W bieżącym roku siedziba Stacji była miejscem dwóch konferencji międzynarodowych. Pierwsza pt.: "Nowożytna epika rycerska. Wzór dla Europy" zorganizowana we współpracy z Instytutem Literatury Polskiej UW skupiła się na najnowszych badaniach wokół postaci Torquata Tassa oraz polskiej adaptacji jego dzieła pt. „Gotfryd, albo Jerozolima wyzwolona” autorstwa Piotra Kochanowskiego. Druga, zorganizowana we współpracy z Polskim Instytutem Studiów nad Sztuką Świata i Narodowym Instytutem Polskiego Dziedzictwa Narodowego Za Granicą „Polonika”, pt.: "Henryk Siemiradzki i międzynarodowe środowisko artystyczne w Rzymie", była okazją do wymiany opinii o wynikach badań nad dorobkiem tego malarza i skupionego wokół niego środowiska artystycznego.

Konferencja "Nowożytna epika rycerska. Wzór dla Europy" (Rzym, 20-21.09.2018)

 

Ponadto Stacja zorganizowała 14 odczytów o różnej tematyce, 4 konferencje naukowe oraz wydała 3 publikacje w serii wydawniczej „Conferenze”. Na uwagę zasługuje tom nr 138 tej serii, tematycznie wpisujący się w obchody 100. rocznicy odzyskania niepodległości i poświęcony Francesco Tommasinimu, pierwszemu włoskiemu dyplomacie w niepodległej Polsce. Do końca 2018 roku we współpracy z IBL PAN zorganizowana zostanie również wystawa poświęcona Bolesławowi Leśmianowi.

 

Stacja Naukowa PAN w Wiedniu

Na program Stacji Naukowej PAN w Wiedniu składają się: projekty (edycja mapy Miega; polonika w archiwach austriackich), konferencje, sympozja, dokumentowane publikacjami wykłady, a także wydarzenia skierowane do szerszej publiczności, takie jak spacery historyczne, lekcje, wystawy, czy dni otwartych drzwi. W stulecie powstania II Rzeczpospolitej i I Republiki Austrii zorganizowano cykl debat "Nowe państwa, nowe społeczeństwa" o sytuacji obu państw w okresie międzywojennym w takich obszarach jak: nowe granice, sytuacja kobiet, film i kinematografia. Do wspomnianej rocznicy odnosiła się również jedenasta zorganizowana wspólnie z Muzeum Historyczno-Wojskowym w Wiedniu konferencja międzynarodowa pt. "1918 – ostatni rok wojny".

Konferencja "1918 – ostatni rok wojny".
(09.11.2018, sala Muzeum Historyczno-Wojskowego w Wiedniu)

 

W czterech polskich miastach (Poznań, Gdańsk, Warszawa, Toruń) Stacja prezentowała także wystawę propagandowych kart pocztowych poświęconych sprawie polskiej w czasie I wojny światowej.

W 2018 roku Stacja po raz piąty zorganizowała międzynarodową konferencję poświęconą obozom koncentracyjnym i miejscom pamięci "Zapomniane i pamiętane. Pamięć i niepamięć o niemieckich nazistowskich miejscach represji, obozach koncentracyjnych i zagłady". Konferencji towarzyszyła prezentacja książki „Dalej jest noc. Losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski” z udziałem współautorki prof. Barbary Engelking.

Biblioteka Stacji liczy ponad 18 tysięcy pozycji. Działa przy niej Dyskusyjny Klub Książkowy oraz Klub Profesorów, zrzeszający polskich naukowców w Wiedniu. W 2018 roku w Stacji i z udziałem Stacji odbyło się 61 wydarzeń, m.in.: 5 konferencji, 4 sympozja, 23 wykłady i odczyty, 6 wernisaży, 2 prezentacje książek, jak również Dzień Dni Otwartych i Dzień Dwujęzyczności, Targi Książki, Festiwal Nauki oraz 10 spotkań w ramach Dyskusyjnego Klubu Książki.