PAN informacje

Potencjał nauki w Polsce jest dużo większy niż to wynika z liczby uzyskanych do tej pory grantów ERC. Warto o nie aplikować, bo pozwalają realizować projekty badawcze na naprawdę szeroką skalę – przekonują prof. Grzegorz Pietrzyński (Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika PAN) i prof. Bożena Czerny (Centrum Fizyki Teoretycznej PAN), pierwsi polscy laureaci ERC Synergy Grant. Dzięki niemu zbudują w Chile teleskop, który precyzyjniej zmierzy wszechświat. Naukowców ubiegających się o granty ERC wspiera Biuro ds. Doskonałości Naukowej PAN.

Na zdjęciu Liderzy ERC Synergy Grant: prof. Grzegorz Pietrzyński (Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika PAN), prof. Wolfgang Gieren (Uniwersytet w Concepción, Chile), prof. Pierre Kervella (Uniwersytet Paryski, Francja), prof. Bożena Czerny (Centrum Fizyki Teoretycznej PAN).

„Mierząc odległości kosmiczne na bardzo różnych skalach od okolic Słońca do bardzo odległych galaktyk potrzebujemy wielu ekspertów. Wykonanie tego projektu wymaga również specjalistycznego sprzętu. Dlatego, aby zrealizować nasz projekt potrzebowaliśmy dużych środków finansowych, które mogliśmy uzyskać tylko w ramach grantu ERC Synergy” – mówi prof. Grzegorz Pietrzyński z Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika PAN (CAMK PAN).

Budowa nowego teleskopu i zatrudnienie badaczy do realizacji projektu to koszt prawie 14 mln złotych. Prof. Grzegorz Pietrzyński jest głównym koordynatorem tego międzynarodowego projektu, w którym uczestniczy czterech wybitnych liderów naukowych wraz z zespołami z Centrum Fizyki Teoretycznej PAN (CFT PAN), Uniwersytetu w Concepción (Chile) i Uniwersytetu Paryskiego (Francja).

Obejrzyj wywiad z prof. Grzegorzem Pietrzyńskim

 Na czym polega projekt „UniverScale”

Projekt „Sub-percent calibration of the extragalactic distance scale in the era of big surveys” ma za zadanie zmierzyć odległości kosmiczne za pomocą teleskopu w polskim obserwatorium w północnym Chile, gdzie panują najlepsze warunki pogodowe na Ziemi. Jak wyjaśnia prof. Bożena Czerny z Centrum Fizyki Teoretycznej PAN: Kosmos jest doskonałym laboratorium, które pozwala nam zrozumieć prawa fizyki, które obowiązują wszędzie, także na Ziemi. Chcemy zmierzyć ekspansję Wszechświata, by stwierdzić, jaka jest jego natura. Chcemy znacząco udokładnić pomiary kosmicznych odległości. To bardzo ważne, aby wyznaczyć tempo ekspansji wszechświata, a co za tym idzie – lepiej zrozumieć zagadkową naturę ciemnej energii oraz przetestować współczesną fizykę”.

Od kiedy wiemy, że nasz wszechświat rozszerza się, badanie tempa jego ekspansji jest jednym z najważniejszych i najbardziej pasjonujących zadań współczesnej astrofizyki” – mówi prof. Grzegorz Pietrzyński. „Jednak okazuje się, że pomiary ekspansji na wczesnych etapach ewolucji wszechświata i obecnie znacznie się różnią i nasza fizyka nie jest w stanie tego wytłumaczyć. Jest więc prawdopodobne, że cała fizyka współczesna ulegnie rewizji. Badania wszechświata prowadzą do lepszego zrozumienia praw fizyki, co ma bezpośredni wpływ na nasze życie”.

Nagrodzony grantem ERC Synergy pomysł badawczy zakłada budowę godnej zaufania drabiny odległości, która byłaby wyjątkowo rozległa: od stosunkowo bliskich obiektów aż do kwazarów. „Pomiar odległości jest podstawowym pomiarem we wszechświecie. Jego konsekwencje są ważne dla kosmologii, bo pozwolą poznać tempo ekspansji wszechświata” – wyjaśnia prof. Bożena Czerny. „Dostępne obecnie pomiary prędkości rozszerzania się wszechświata są niejednoznaczne, ale mogą wskazywać na fakt, że charakter tej ekspansji może wymagać nowej fizyki”.

Przeczytaj więcej na temat nowego teleskopu naukowców PAN: Jeden z największych grantów naukowych na świecie dla astronomów z PAN. Zbudujemy teleskop, by precyzyjniej mierzyć Wszechświat

Aplikowanie o projekty ERC

Zdobywcy ERC Synergy Grant podkreślają, że czynnikiem decydującym o uzyskaniu finansowania było przygotowanie zarówno bardzo dobrego wniosku, jak i zwycięskiej prezentacji. Aplikującym o granty ERC radzą konsultować treść wniosku z innymi naukowcami oraz zabiegać o publikacje w prestiżowych czasopismach naukowych, takich jak „Nature” i „Science”.

 „Wydaje mi się, że potencjał polskiej nauki jest dużo większy niżby wynikało z liczby grantów ERC, które do tej opory udało nam się uzyskać” – zauważa prof. Grzegorz Pietrzyński. „Dlatego zachęcamy, by nie bać się o nie aplikować. Warto, bo dają dużą swobodę i pozwalają realizować pomysły badawcze zakrojone na szeroką skalę”.

Biuro ds. Doskonałości Naukowej Polskiej Akademii Nauk wspiera naukowców w aplikowaniu o granty ERC na każdym etapie przygotowania wniosków. Biuro zapewnia wsparcie zarówno w kwestiach formalnych, jak i merytorycznych. Pomaga aplikującym skontaktować się z ekspertami w ich dziedzinie oraz dotychczasowymi laureatami grantów ERC. Organizuje też panele próbne dla naukowców, którzy przeszli do drugiego etapu oceny. Mają oni możliwość zaprezentowania swojego pomysłu badawczego i dopracowania prezentacji przed rozmową kwalifikacyjną z udziałem panelistów ERC. Chętnych do ubiegania się o granty ERC zaprasza do kontaktu: doskonalosc@pan.pl.

Przeczytaj artykuł o innych polskich laureatach grantów ERC Consolidator 2020: Trzy granty ERC Consolidator dla polskich badaczy

Źródło informacji: Polska Akademia Nauk

Źródło zdjęć: archiwum prywatne naukowców ©