PAN informacje

Współczesne konie domowe pochodzą z obszaru zachodnich stepów euroazjatyckich – odkrył międzynarodowy zespół naukowców. Nieznaną dotąd genezę udomowienia koni ustalili badacze m.in. z Instytutu Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN, Instytutu Archeologii i Etnologii PAN oraz Instytutu Botaniki PAN. Wyniki ukazały się w „Nature”.

Do tej pory brano pod uwagę różne miejsca skąd, hipotetycznie, mogły pochodzić współczesne udomowione konie – Azja Środkowa, gdzie ok. 3500 lat p.n.e. występowała kultura Botai, Półwysep Iberyjski i Anatolia – jednak wszystkie zostały odrzucone. Dopiero badania z zakresu genetyki, geografii, archeologii i innych dziedzin pozwoliły odkryć, skąd wywodzą się konie służące ludziom. Udomowienie tych zwierząt znacząco wpłynęło na społeczności prahistoryczne, ich mobilność i sposób prowadzenia działań wojennych.

Skąd pochodzą udomowione konie

Na podstawie analizy 273 starożytnych genomów koni z obszaru całej Eurazji naukowcy ustalili, że kolebką współczesnych koni domowych jest obszar zachodnich stepów euroazjatyckich, zwłaszcza dolny odcinek Wołgi i Donu. Populacja ta bardzo szybko rozprzestrzeniała się od ok. 2000 roku p.n.e. po Eurazji, wypierając inne lokalne populacje. Potwierdzają to odnalezione ślady materialne związane z techniką jeździecką, takie jak rydwany przypisywane kulturze Sintaszty, która rozwijała się na pograniczu Europy Wschodniej i Azji Środkowej ok. 2100–1800 lat p.n.e. Naukowcy formułują scenariusz, według którego udomowione konie rozpowszechniały się po Eurazji wraz z rydwanami i językami indoirańskimi. Ponadto stwierdzają, że hodowla koni w celach jeździeckich miała duży związek z selekcją pod kątem krytycznych adaptacji lokomotorycznych i behawioralnych w genach GSDMC i ZFPM1.

Artykuł „The origins and spread of domestic horses from the Western Eurasian steppes” dostępny na stronie „Nature” https://www.nature.com/articles/s41586-021-04018-9

Oprac. na podstawie informacji Instytutu Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN