PAN informacje

Bibliotheke tes psyches iatreion (Biblioteka lecznicą duszy) – taki napis znajdować się miał u wejścia do pierwszej siedziby założonej w 1596 roku Bibliotheca Senatus Gedanensis. Dziś łączony z biblioterapią, niegdyś cytat ten nie tyle dotyczył terapii duszy, ile ściślej kojarzył się z „nauczycielską” rolą książki – dusza, dzięki książkom i zawartej w nich wiedzy udoskonala się, zostaje wyleczona z ludzkich słabości, zdobywa wiedzę, również na temat etyki i moralności.

W ten sposób wiedza nabyta podczas lektury staje się nie tyle celem samym w sobie, ile, zgodnie z chociażby naukami Erazma z Rotterdamu, środkiem do osiągnięcia celu ostatecznego – udoskonalania własnego umysłu i charakteru. Taki cel przyświecał również założonej w Gdańsku pod koniec XVI wieku Bibliotheca Senatus Gedanensis – za sprawą zgromadzonej w księgach wiedzy biblioteka miała pomagać w procesie zarówno kształcenia, jaki odbywał się w Gimnazjum Gdańskim, jak i udoskonalania dusz obywateli poprzez udostępnianie im odpowiedniej lektury.

Impulsem do zorganizowania konferencji jest przypadające na 2016 rok 420-lecie powstania naszej Książnicy. Instytucja, utworzona jako Bibliotheca Senatus Gedanensis (Biblioteka Rady Miasta Gdańska), przez wieki była bardzo bliska sercu wszystkich gdańszczan. Mimo iż istniała przy Gdańskim Gimnazjum Akademickim, funkcjonowała jako instytucja publiczna, otwarta dla wszystkich. W sercach gdańszczan z kolei dość szybko wytworzyła się swoista troska o Bibliotekę, jej zbiory, działalność. Przez wieki użytkownicy Biblioteki przekazywali do jej zbiorów własne księgozbiory, z jednej strony pozwalając placówce kwitnąć, z drugiej dając świadectwo własnej kultury umysłowej i oczytania.

Podczas obrad pragniemy przywołać sylwetki owych dawnych, a także i współczesnych, darczyńców Biblioteki, a także przyjrzeć się ich zbiorom przekazanym placówce i w niej przechowywanym.

PROGRAM KONFERECJI
„Bibliotheke tes psyches iatreion.
Gdańsk i gdańszczanie w zwierciadle zbiorów Biblioteki Rady Miasta Gdańska”.
09.12.2016
Polska Akademia Nauk Biblioteka Gdańska,
ul. Wałowa 15, Gdańsk

9:00 UROCZYSTE OTWARCIE dr Zofia Tylewska-Ostrowska, dyrektor PAN BG

9:20-10:40 W KRĘGU RĘKOPISÓW prowadzenie dr Maria Otto
9:20 mgr Agata Larczyńska, Rękopisy Biblioteki Mariackiej w Gdańsku – ofiarodawcy, właściciele, czytelnicy (PAN BG)
9:40 dr Jacek Pokrzywnicki, Różne oblicza pisma w dawnych rękopisach gdańskich (UG, KFK)
10:00 Przemysław Kobiałka, Johanna Benjamina Schmidta rękopis "Jus Publicum Gedanense Vol. II" na nowo odkryty
10:20 mgr Sabina Lis, Archiwum poetów Teresy Ferenc i Zbigniewa Jankowskiego w zbiorach PAN Biblioteki Gdańskiej (PAN BG)
10:40-10:50 DYSKUSJA
10:50-11:05 PRZERWA

11:05-12:45 RÓŻNE ASPEKTY GDAŃSKIEJ KULTURY KSIĄŻKI prowadzenie mgr Beata Gryzio
11:05-11:25 dr Arkadiusz Wagner, Jan Walter z Chojnic jako prekursor gdańskiej tradycji superekslibrisu (Instytut Informacji Naukowej i Bibliologii UMK)
11:25-11:45 dr Maria Otto, Ex Bibliotheca Fidalkiana. Biblie w zbiorach Johanna Fidalkego (PAN BG)
11:45-12:05 mgr Magdalena Madeja Grzyb, Zachariasz Zappio i jego biblioteka w zbiorach PAN Biblioteki Gdańskiej (PAN BG)
12:05-12:25 mgr Magdalena Mielnik, Satyra, komedia i utwory dramatyczne o charakterze dydaktycznym w zbiorach Bibliotheca Senatus Gedanensis (Muzeum Narodowe w Gdańsku)
12:25-12:45 dr Elżbieta Pokorzyńska, Introligatorzy gdańscy XIX wieku (Katedra INiB UKW)
12:45-12:55 DYSKUSJA
12:55-13:10 PRZERWA

13:10-14:10 LECZNICA CIAŁA I DUSZY prowadzenie dr Anna Walczak
13:10-13:30 mgr Beata Gryzio, Biblioteka lecznicą duszy i ciała. Piętnastowieczne druki medyczne w księgozbiorze PAN BG (PAN BG)
13:30-13:50 dr Bartłomiej Siek, Βιβλιοθηκη των ιατρων – dysertacje lekarzy gdańskich w kolekcji PAN Biblioteki Gdańskiej (GUMed)
13:50-14:10 dr Piotr Paluchowski, Kalendarze Johanna Gottlieba Bartoldiego z lat 1776–1789 lecznicą duszy i ciała (GUMed)
14:10-14:20 DYSKUSJA
14:20-14:50 PRZERWA

14:50 DZIEJE POWOJENNE prowadzenie dr Maria Pelczar
14:50-15:35 prof. UKW dr hab. Ryszard Nowicki, Marian Pelczar jako powojenny opiekun zbiorów Biblioteki Miejskiej w Gdańsku
15:35-15:45 mgr Beata Gryzio, Powroty po latach

15:40-16:15 KOMUNIKATY
prof. Jarosław Włodarczyk, zapowiedź książek z serii „Bibliotheca Heveliana”
dr Aleksander Baliński, zapowiedź kroniki Biblioteki Gdańskiej

16:15 ZAKOŃCZENIE I PODSUMOWANIE OBRAD dr Zofia Tylewska-Ostrowska, dyrektor PAN BG

Rada Naukowa Konferencji:
Prof. dr hab. Grażyna Borkowska
Prof. dr hab. n. med. Janusz Limon
Dr Maria Pelczar
Dr Zofia Tylewska-Ostrowska
Prof. dr hab. Jarosław Włodarczyk

Komitet Organizacyjny:
Dr Maria Otto
Mgr Wanda Pętlicka
Dr Anna Walczak

Patronat honorowy:
Jerzy Duszyński, Prezes Polskiej Akademii Nauk
Paweł Adamowicz, Prezydent Miasta Gdańsk www.gdansk.pl