PAN informacje

Konferencja „Memory of World War Two in Poland and Japan: The Holocaust and Hiroshima in Comparative Perspectives” została zorganizowana przez prof. Ariko Kato z World Liberal Arts Center na Uniwersytecie w Nagoi w Japonii. 

Fot. Ryosuke Kondo

Konferencja, która odbywała się przy pełnej sali na Uniwersytecie w Nagoi, ściągnęła wielu japońskich polonistów. Wśród nich znajdował się tłumacz z jidysz - Masahiko Nishi, obecni byli również przedstawiciele Katedry Slawistyki w Sapporo, którzy na zaproszenie dr hab. Nicole Dołowy - Rybińskiej odwiedzą Instytut Slawistyki PAN w czerwcu. Tematem obrad było porównanie skutków dwóch narodowych katastrof: Hiroszimy dla Japończyków i Zagłady Żydów dla Polaków. 

Goście z Polski mówili o postawach Polaków wobec Żydów w czasie Zagłady (prof. Barbara Engelking, IFiS PAN, prof. Jacek Leociak, IBL PAN), o nowych badaniach dotyczących pogromu kieleckiego (prof. Joanna Tokarska-Bakir, IS PAN) oraz o meandrach powojennej polityki historycznej (prof. Piotr Forecki, UAM). Gospodarze znali i prezentowali najnowsze książki polskich referentów, w tym Dalej jest noc zespołu Centrum Badań nad Zagładą Żydów i Pod klątwą Joanny Tokarskiej - Bakir.

W referatach japońskich gospodarzy (prof. Masahiko Nishi z Ritsumeikan University oraz prof. Tetsuya Takahasi z Uniwersytetu Tokijskiego) pojawiały się wątki odpowiedzialności kraju za udział w  tragediach wojennych, a także o innych nieprzezwyciężonych traumach przeszłości, takich jak: masakra dokonana na ludności cywilnej w Nankinie czy zagadnienie koreańskich comfort women. 

Szczególną cechą dyskusji nad najtrudniejszymi zagadnieniami historycznymi było pozostawanie w obrębie języków narodowych z ominięciem języka pośredniczącego, z którego zazwyczaj pochodzą kategorie opisu (i w nim zazwyczaj pozostają, nie przenikając do ojczystego doświadczenia lingwistycznego mówiących). Aby rozwiązać ten problem, referaty, przetłumaczone przed rozpoczęciem konferencji, prezentowane były w języku japońskim/polskim, a ich przekład  wyświetlano z projektora. W dyskusji zastosowano tłumaczenie konsekutywne. Stworzyło to niespieszne tempo rozmowy i ciekawą psychologicznie, swobodną przestrzeń do namysłu.

Konferencja była tak owocną platformą wymiany doświadczeń, że postanowiono poszukiwać środków, by zorganizować analogiczne spotkanie w Polsce, np. w Domu Spotkań w  Auschwitz. Polscy naukowcy chcieliby w ten sposób stworzyć swoim japońskim kolegom warunki do rewizyty i kontynuować namysł nad trudnymi zagadnieniami.

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         (JTB)