PAN informacje

Od pięciu lat doktoranci studiów doktoranckich, a od tego roku także szkół doktorskich prowadzonych przez instytuty naukowe PAN, mogą ubiegać się o stypendia Prezesa PAN przyznawane za wybitne osiągnięcia. Stypendia na rok akademicki 2020/2021 otrzymało dziesięcioro młodych naukowców.

Dziewięciu naukowców Polskiej Akademii Nauk wyróżnionych Nagrodą Prezesa Rady Ministrów w roku 2020 za rok 2019. Zostali nagrodzeni we wszystkich trzech kategoriach: wyróżniająca się rozprawa doktorska, wysoko ocenione osiągnięcia naukowe będące podstawą nadania stopnia doktora habilitowanego oraz osiągnięcie w zakresie działalności naukowej, w tym twórczości artystycznej lub działalności wdrożeniowej.

Znamy wyniki corocznych konkursów OPUS 19 i PRELUDIUM 19 organizowanych przez Narodowe Centrum Nauki. Dofinansowanie otrzymało 106 projektów badawczych instytutów Polskiej Akademii Nauk. Łączna wartość środków pozyskanych na ich realizację to 101 435 149 zł.

Najnowszy raport przygotowany przez Radę Doradczą Europejskich Akademii Nauk (EASAC) pt. „W kierunku zrównoważonej przyszłości: transformacyjna zmiana i priorytety po COVID-19” przedstawia dowody na to, że walka ze zmianą klimatu, utratą różnorodności biologicznej i wyczerpywaniem zasobów Ziemi wymaga jednoznacznych i natychmiastowych działań. Autorzy ostrzegają, że jesteśmy o krok od przekroczenia granic wydolności naszej planety i podkreślają jednocześnie, że nie należy ignorować oporu wobec Zielonego Ładu i związanych z nim wyzwań.  

Dr hab. n. med. Wojciech Fendler z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, członek Akademii Młodych Uczonych PAN, wyróżniony Nagrodą Narodowego Centrum Nauki w obszarze nauk o życiu. Został nagrodzony za badania nad szkodliwymi efektami promieniowania jonizującego. Nagroda honoruje wybitnych młodych badaczy, którzy mają na koncie istotne odkrycia przeprowadzone w polskiej jednostce naukowej.

Jak w walce z epidemią COVID-19 unikać ciągłego „rozpoznawania bojem”, czyli o potrzebie nowej strategii testowania.

Reprezentanci środowiska akademickiego oraz instytucji przedstawicielskich szkolnictwa wyższego, dostrzegając potrzebę doskonalenia polskiego systemu szkolnictwa wyższego i nauki, deklarują gotowość i potrzebę współpracy w tym obszarze.

6 listopada 2020 r. podczas zgromadzenia ogólnego, członkowie Akademii Młodych Uczonych PAN (AMU PAN) podjęli decyzję o przystąpieniu do Struktury Młodych Akademii ds. Doradztwa Naukowego (ang. Young Academies Science Advice Structure - YASAS).  

Komitet Nauk Historycznych PAN wyraża poważne zaniepokojenie wypowiedziami Ministra Edukacji i Nauki, które godzą w zasadę autonomii Instytucji naukowych. Sprzeciwiamy się wszelkim próbom podważania tej fundamentalnej dla działalności naukowej zasady i wyrażamy solidarność z kolegami i koleżankami z Komitetu Nauk o Kulturze PAN, Komitetu Etyki w Nauce PAN , Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN jak też Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich, którzy dali wyraz takim samym odczuciom.

Prof. Andrzej Jajszczyk, prezes Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, został wybrany nowym wiceprzewodniczącym Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC). Prof. Jajszczyk będzie odpowiadał za obszar nauk fizycznych i technicznych.

Apel o odwołanie Ministra Edukacji i Nauki, prof. KUL dr. hab. Przemysława Czarnka z dnia 4 listopada 2020.

Prof. Andrzej Udalski z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, uhonorowany nagrodą rządu Chile z okazji 500-lecia odkrycia Cieśniny Magellana. Nagroda docenia wkład wyróżniających się badaczy w rozwój nauki. 

Zespół naukowców pod kierownictwem astronoma prof. Grzegorza Pietrzyńskiego otrzymał najbardziej prestiżowy Grant Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC) Synergy wart prawie 14 mln euro. Jest to jeden z największych grantów naukowych na świecie i pierwszy tego typu w Polsce. Projekt badawczy zatytułowany „Precyzyjna kalibracja kosmicznej skali odległości w dobie wielkich przeglądów” będzie realizowany w konsorcjum, którego liderem jest Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika PAN. Koordynatorem (PI) ze strony Centrum Fizyki Teoretycznej PAN jest prof. Bożena Czerny.

Prof. Romuald Schild z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN w Warszawie oraz prof. Jacek Radwan, członek korespondent PAN, zostali uhonorowani Nagrodą Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Prof. Schild otrzymał to prestiżowe wyróżnienie w obszarze nauk humanistycznych i społecznych za wskazanie klimatycznych i środowiskowych uwarunkowań procesów społeczno-kulturowych w epoce kamienia na obszarach Afryki Północnej i Niżu Europejskiego. Natomiast prof. Radwan otrzymał nagrodę  w obszarze nauk o życiu i o Ziemi za wykazanie roli ewolucyjnego mechanizmu optymalizacji zmienności genetycznej w kształtowaniu odporności na patogeny i tolerowaniu własnych antygenów. Wręczenie nagrody odbędzie się online 2 grudnia 2020 r. 

Wciąż brak przełomu medycznego, który stanowiłby rozwiązanie sytuacji związanej z pandemią COVID-19 (szczepionki czy skutecznego leku). Zarazem epidemia stała się coraz bardziej powszechna i rozproszona. Już nie trzeba podróżować, żeby się zakazić, zarażamy się często „na miejscu”, podczas codziennych czynności. W rezultacie epidemia, pozostając wyzwaniem medycznym, staje się też coraz bardziej problemem społecznym. Jest ona problemem społecznym nie tylko dlatego, że dotyczy coraz większej części populacji, ale stała się też mniej abstrakcyjna – niestety coraz więcej z nas czuje jej konkretną obecność w kręgu najbliższych, czy też wśród znajomych.

Centrum Badań Kosmicznych PAN, Instytut Chemii Organicznej PAN i Centrum Astronomiczne im. M. Kopernika PAN otrzymały prestiżowe granty mobilnościowe w ramach programu Marii Skłodowskiej-Curie RISE. Dzięki dofinasowaniu uda się zrealizować trzy interesujące i ważne projekty dotyczące opracowania radaru do badania powierzchni Marsa (FlyRadar), zastosowania fluoforów w trójwymiarowym obrazowaniu tkanek biologicznych (Micro4Nano) oraz stworzenia innowacyjnych rozwiązań w poszukiwaniu m.in. „ciemnej materii” (Probes).

Jako członkowie Komitetu Nauk Demograficznych Polskiej Akademii Nauk czujemy się zobowiązani zwrócić uwagę na możliwe konsekwencje orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego wykluczającego możliwość przerwania ciąży z powodu ciężkich wad genetycznych płodu.

Podczas kongresu „Zdrowie Polaków 2020” w dniach 26-27 października 2020 r. wiceprezes PAN, prof. Romuald Zabielski, wręczył Medal Polskiej Akademii Nauk dla Instytutu Fizjologii i Patofizjologii Słuchu w Kajetanach. Medal został przyznany za zasługi dla nowoczesnej audiologii i otochirurgii, opracowanie programów badań przesiewowych oraz za wdrożenie w Polsce nowoczesnego systemu opieki nad pacjentami z zaburzeniami słuchu, głosu i mowy.