70 lat minęło… jubileusz Polskiej Akademii Nauk

Nadrzędna kategoria: Media

Zrzeszamy wybitnych uczonych, prowadzimy strategiczne badania i pomagamy lepiej zrozumieć świat. Od 70 lat działamy na rzecz rozwoju nauki, ustanawiamy najwyższe standardy jakości badań i norm etycznych, mówimy o rzeczach ważnych dla naukowców i obywateli.

Grafika_Jubileusz_70-lecia_Polskiej_Akademii_Nauk.jpg

Historia 

Polska Akademia Nauk powstała w 1952 roku w wyniku ustaleń I Kongresu Nauki Polskiej na solidnych podstawach Polskiej Akademii Umiejętności oraz Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Jej struktura i cele działania zapisano w Ustawie o PAN z 1951 roku. Zgodnie z zapisem została powołana „W celu zapewnienia nauce polskiej wszechstronnego rozwoju i pełnego rozkwitu oraz nadania badaniom naukowym kierunku, odpowiadającego istotnym potrzebom Narodu”. 

„70-lecie Polskiej Akademii Nauk to doskonała okazja do podsumowań naszych dotychczasowych osiągnięć i co za tym idzie, radości. Na przestrzeni lat Akademia umacniała swoją pozycję czołowej instytucji naukowej w kraju i jako taka będzie nadal dbała o najwyższą jakość działalności naukowej i opiniotwórczej” podkreśla prezes PAN prof. Jerzy Duszyński. 

Struktura 

Akademia jest złożoną organizacją. Jej filarem są członkowie PAN zrzeszeni w korporacji uczonych. To do 350 wybitnych badaczy i badaczek, wyróżniających się szczególnym dorobkiem i autorytetem. Od 2010 roku w strukturach PAN działa także Akademia Młodych Uczonych, która skupia utalentowanych naukowców młodego pokolenia. 

Drugim filarem PAN jest najmocniejsza w kraju sieć badawcza. Składa się z 69 instytutów naukowych oraz instytutu pozawydziałowego. Naukowcy z instytutach prowadzą projekty naukowe w niemal wszystkich dziedzinach naukowych. Tu powstają wynalazki, patenty i wiedza. 

Z kolei liczne komitety i zespoły doradcze zajmują się upowszechnianiem nauki i dostarczaniem ekspertyz kluczowych dla prowadzenia rzetelnej debaty publicznej. Zrzeszają specjalistki i specjalistów z różnych obszarów nauki. Są krajową reprezentacją środowisk i dyscyplin naukowych oraz pełnią funkcje doradcze. 

Ważną częścią PAN są biblioteki, archiwa, muzea, ogrody czy ośrodki konferencyjne. Akademia ma swoje placówki terenowe w ośmiu polskich miastach, które integrują lokalne środowisko naukowe oraz inicjują badania i upowszechniają ich wyniki. Prace prowadzone są nie tylko w Polsce, ale także w stolicach sześciu europejskich miast w ramach stacji zagranicznych PAN. 

Międzynarodowość 

PAN jest widoczna na arenie międzynarodowej. Reprezentujemy nasz kraj w wielu organizacjach międzynarodowych. Należymy m.in. do Europejskiej Federacji Akademii Nauk ALLEA, Naukowej Rady Doradczej Akademii Europejskich EASAC oraz Europejskiego Mechanizmu Doradztwa Naukowego SAPEA, utrzymujemy stałe kontakty z partnerami z całego świata oraz finansujemy pobyty badawcze w jednostkach PAN. 

Doskonałość naukowa 

Badaczki i badacze z PAN regularnie otrzymują liczne nagrody i wyróżnienia. Instytuty PAN oraz Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej zdobyły także 17 prestiżowych grantów Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC). Naukowcy PAN są też na liście TOP 2% Uniwersytetu Stanforda i wydawnictwa Elsevier. To zestawienie najbardziej wpływowych ludzi nauki, których publikacje są najczęściej cytowane przez innych autorów. 

Doradztwo oparte na wiedzy 

Akademia wypowiada się w ważnych i aktualnych sprawach. Przez lata działało wiele komisji i zespołów doradczych zajmujących się upowszechnianiem nauki i dostarczaniem ekspertyz kluczowych dla prowadzenia rzetelnej debaty publicznej, m.in. Zespół doradczy ds. zmiany klimatycznej oraz Zespół ds. Covid-19.  

Jubileusz 70-lecia  

Z okazji okrągłej rocznicy wydaliśmy książkę „W poszukiwaniu lepszego świata. 20 opowieści o postaciach nauki” (więcej informacji na stronie pan.pl/20Postaci). Elementem obchodów będzie promocja książki podczas spotkania jubileuszowego w Ogrodzie Botanicznym PAN w Powsinie 10 czerwca. Otwarta zostanie aleja Lipowa PAN, w której znajdą się ławeczki poświęcone poszczególnym postaciom opisanym w publikacji. Podczas spotkania jubileuszowego prof. Iwona Hofman opowie o tym, co składa się na markę PAN. Odbędzie się też koncert fortepianowy członkini Towarzystwa Chopinowskiego. Zaplanowano także wystawę plenerową w alei Dębowej opowiadającą historię PAN. 

Część oficjalna obchodów jubileuszowych w godzinach 14.00-16.00 będzie dostępna online. Zapraszamy do ich śledzenia poprzez nasz profil na Youtube.

10 czerwca (piątek) Ogród będzie zamknięty dla zwiedzających. Zapraszamy już w dniach 11-12 czerwca na oglądanie kwitnących różaneczników, koncert i inne atrakcje. Więcej informacji o wydarzeniach w Ogrodzie Botanicznym PAN

PAN w liczbach 

  • do 350 członków krajowych, ok. 170 członków zagranicznych 
  • 5 Wydziałów (Nauk Humanistycznych i Społecznych, Biologicznych i Rolniczych, Nauk Ścisłych i Nauk o Ziemi, Nauk Technicznych oraz Nauk Medycznych) 
  • 6 stacji zagranicznych (Berlin, Paryż, Rzym, Wiedeń, Bruksela i Kijów) 
  • 8 Oddziałów (Gdańsk, Lublin, Katowice, Poznań, Wrocław, Łódź, Kraków oraz Olsztyn i Białystok) 
  • 9 jednostek pomocniczych: biblioteki, archiwa, muzea i in. 
  • 69 instytutów naukowych oraz Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej 
  • 14 placówek z najwyższą kategorią A+, kolejnych 45 z kategorią A 
  • Ponad 9 tys. pracowników w instytutach, w tym niemal 4,1 tys. badaczek i badaczy 
  • 5 Centrów Doskonałości Naukowej Dioscuri 
  • 22 szkoły doktorskie 
  • Stacje polarne w pobliżu obu biegunów Ziemi (prowadzone przez instytuty PAN) 

Źródło informacji i grafiki: Polska Akademia Nauk.